Συνέντευξη στο πλαίσιο της Εικαστικής Έκθεσης “The Kiss”
στη #Rest@rt Cultural Platform
για το
———————————————————————————————-
Γιατί δημιουργείς Τέχνη/ γιατί έγινες καλλιτέχνης;
Δεν ξέρω αν η σωστή λέξη είναι έγινα. Μάλλον γεννήθηκα με αυτό το «κουσούρι»!! Δεν υπήρχε επιφάνεια του σπιτιού μου χωρίς να τη ζωγραφίζω, μέχρι και το πεζοδρόμιο ζωγράφιζα έξω από το πατρικό μου. Ήμουν μοναχοπαίδι, πάντα μόνη μέσα στο σπίτι, χωρίς παρέες και 7 χρονών θυμάμαι έφτιαχνα κολλάζ από τα περιοδικά της μητέρας μου. Καταλαβαίνετε ό,τι δε θα μπορούσα να είμαι κάτι άλλο….
Η δουλειά σου έχει σκοπό να περάσει κάποιο μήνυμα στο κοινωνικό σύνολο;
Δεν θα έλεγα πως υπάρχει κάποιο ξεκάθαρο μήνυμα.. είναι περισσότερο τα συναισθήματα που μπορεί να προκαλέσει ένα έργο μου. Ζωγράφιζα πάντα ότι με συγκινούσε. Όμορφα αντικείμενα, όμορφα χρώματα, προκλητικά φρούτα, μπορούσα να συνομιλήσω και να τα δω διαφορετικά, π.χ. τα μήλα – που έχω ζωγραφίσει πολύ – ως και υπερμεγέθη. Τα τελευταία 11-12 χρόνια ζωγραφίζω γυναικείες φιγούρες σε τυρκουάζ νερά. Γυναίκες Νηρηίδες, που κάνουν καταδύσεις στο βυθό, στις πτυχές του εαυτού τους, στο υποσυνείδητο και ασυνείδητο τους και άλλες σε ανάδυση έως την επιφάνεια του νερού, της ζωής τους, του ανώτερου εγώ, προσπαθώντας να ανακαλύψουν τις μέγιστες δυνατότητες τους.
Πώς επιλέγεις ένα θέμα; Από πού εμπνέεσαι;
Το θέμα που μπορεί να μου δώσει έμπνευση, να με συγκινήσει είναι παντού: στα σύννεφα, στα δέντρα, στα λουλούδια, στα κύματα, στις πεταλούδες, στα κοχύλια, στα φρούτα, στα κορμιά, παντού! Όλα είναι ζωή, ομορφιά, έρωτας, ποίηση…
Πόσο δύσκολη είναι η διαδικασία παραγωγής ενός έργου Τέχνης;
Το πιο δύσκολο στάδιο είναι το αρχικό. Η διαδικασία ξεκινάει από το νου, τη σκέψη. Το δημιουργείς στο μυαλό σου και κατόπιν μεταφέρεις αυτήν τη δημιουργία στο τελάρο. Το πόσο δύσκολη είναι η διαδικασία υλοποίησης εξαρτάται από την τεχνοτροπία του κάθε καλλιτέχνη.
Πότε φτάνεις στο σημείο να είσαι σίγουρη ότι το έργο σου έχει τελειώσει και μπορεί να εκτεθεί;
Πράγματι είναι δύσκολο αυτό το σημείο. Εγώ μονίμως όταν έχω κοντά μου ένα έργο το «πειράζω» συνεχώς… όταν όμως έρθει η στιγμή να κοιτάζεις το έργο σου και το βλέμμα σου να μη σταματά σε κάτι που θέλεις να αλλάξεις, τότε είναι έτοιμο να εκτεθεί στο κοινό.
Θεωρείς ότι εκφράζεσαι πολιτικά μέσα από την Τέχνη σου;
Όχι δεν έχω μηνύματα πολιτικά στο έργο μου. Αν όμως προκύψει να συμμετάσχω σε θεματική έκθεση, ναι θα υπάρχει μήνυμα. Όπως κάποια έργα για τα προσφυγόπουλα που έφτιαξα, ή την Αγία Σοφία. Τις πολιτικές μου πεποιθήσεις τις εκφράζω στο Facebook.
Τι άλλες δουλειές έχεις κάνει εκτός από το να είσαι καλλιτέχνης;
Οικογένεια (πλήρης απασχόληση) και Τέχνη! Απόλυτη αφοσίωση. Η ζωή μου είναι κάπως μυθιστορηματική. Με πάντρεψαν 13.5 χρονών και αυτό αναποδογύρισε τη ροή της ζωής μου, των σπουδών μου, τα πάντα. Μέχρι να το καταλάβω και να κάνω την επανάσταση μου, βρέθηκα 19 χρονών, ερωτευμένη, σε 2ο γάμο να μεγαλώνω τις κόρες μου και να κάνω κατασκευές (χάλκινες επενδύσεις). Έχω δουλέψει σε εργαστήρι κεραμικών – αναπαραστάσεις αρχαίων αγγείων, έχω συνεργαστεί με εργαστήρι κουκλών βιτρίνας, έχω κάνει κοσμήματα. Όλα γύρω από την τέχνη για τα προς το ζην και για την ψυχή μου η ζωγραφική.
Η παγκόσμια πανδημική κρίση, πόσο αντιλαμβάνεσαι ότι επηρεάζει ψυχικά και πνευματικά τον σύγχρονο άνθρωπο;
Η παγκόσμια πανδημική κρίση μας επηρεάζει οικονομικά κυρίως. Αυτό αντιλαμβάνομαι. Ψυχικά & πνευματικά όμως γιατί; Για αυτόν τον «σύγχρονο άνθρωπο» που είναι συνδεδεμένος με το κινητό του, με το laptop του, που κάνει τα πάντα από το internet, που ακόμη και παρέα να έχει, θα κοιτάζει το κινητό του και όχι τον συνομιλητή του;; που αποφεύγει να κάνει πραγματική σχέση, που ακόμη και σεξ κάνει με βιντεοκλήση για να μην έχει τη δέσμευση της αληθινής σχέσης; Όχι δεν έχει δικαίωμα να παραπονιέται αυτός ο «σύγχρονος άνθρωπος».
Πόσο συμβάλλει η Τέχνη στην αποκατάσταση της συναισθηματικής ισορροπίας του «πανδημικού» ανθρώπου;
Η Τέχνη σε όποια της μορφή – χορός, μουσική, ζωγραφική, ποίηση, θέατρο – πάντα βοηθάει στη συναισθηματική ισορροπία και ανάταση θα έλεγα του ανθρώπου, πόσο μάλλον για τον «πανδημικό άνθρωπο» που ζει σε εγκλεισμό και ανασφάλεια. Μια ελπίδα είναι αυτή η εναλλακτική λύση, που εκθέτουμε στο διαδίκτυο τη δουλειά μας και απολαμβάνουμε όλα τα είδη τέχνης. Δεν είναι το ίδιο με το φυσικό, αλλά ένα υποκατάστατο για την ψυχή μας έως ότου να τελειώσει ο εγκλεισμός μας και βρούμε τους ρυθμούς μας ξανά.
Ο υποχρεωτικός εγκλεισμός πως επηρέασε την καλλιτεχνική σου δραστηριότητα? Οδηγήθηκες σε νέους τρόπους έκφρασης;
Η καλλιτεχνική μας δράση επηρεάστηκε αρκετά από τα συνεχή lock-down. Κλειστές γκαλερί, αναβολές εκθέσεων, ακυρώσεις πωλήσεων. Για τη δημιουργία όμως, ο υποχρεωτικός εγκλεισμός μου έφερε ηρεμία, δεν πιεζόμουν να παραδώσω έργα, δεν υπήρχαν εξωτερικές υποχρεώσεις που μου αποσπούν τη σκέψη. Η καλλιτεχνική μου δραστηριότητα ήταν αβίαστη. Καταπιάστηκα με υλικά που είχα χρόνια να ασχοληθώ μέχρι και με μικρές κατασκευές.
Η στέρηση βασικών ελευθεριών, πως επιδρά στη δημιουργικότητα σου;
Στέρηση βασικών ελευθεριών για έναν καλλιτέχνη; Δηλαδή το ότι μπορώ να είμαι στον χώρο μου, που τον έχω δημιουργήσει με το γούστο μου, με όλα τα προσωπικά μου αντικείμενα και ενδιαφέροντα, με τις ανέσεις, την γωνιά μου, το εργαστήρι μου, τα υλικά που χρειάζομαι, το φαγητό, την μουσική, την τηλεόραση, το internet, την επαφή με τους δικούς μου ανθρώπους, όλα αυτά; Ποιες είναι οι στερήσεις; Να πάνε κάποιοι στη δουλειά τους, που όταν μπορούν να πάνε δυσανασχετούν; Ή να πιώ τον καφέ μου σε καφετέρια; Δεν το είχα ποτέ μου ανάγκη. Για το δικό μου τρόπο ζωής όλα είναι μια χαρά.
Πως καταφέρνεις να βιοπορίζεσαι σε μια περίοδο που οι πωλήσεις έργων Τέχνης είναι σαφώς περιορισμένες; Πως επιβιώνεις;
Η τέχνη περνά χρόνια κρίση, όχι μόνο τώρα, λόγω κορωνιού. Προσωπικά τα τελευταία χρόνια έχω καταφέρει να δίνω έργα μου σε πελάτες στο εξωτερικό. Είναι όμως δεδομένο ότι οι καλλιτέχνες άλλοτε έχουμε άνεση και άλλοτε όχι. Πρέπει να υπάρχει στη ζωή μας κάποιος να μας στηρίζει.
Αν αύριο το πρωί είχες ραντεβού με την υπουργό πολιτισμού, έχεις να προτείνεις κάποιο πλαίσιο δράσεων για τη στήριξη των καλλιτεχνών;
Θα ζητούσα να υπάρχουν επιδόματα στήριξης για άνεργους καλλιτέχνες, που έχουν ανάγκη περισσότερο τώρα, από ποτέ. Οι αποφάσεις αυτές όμως είναι πολύπλοκες. Να πάρουν όλοι οι καλλιτέχνες το βοήθημα; Τι λέτε; Υψηλά αμειβόμενοι καλλιτέχνες να πάρουν το βοήθημα των 800 ευρώ να το κάνουν τι;;
Τα δικαιώματα γενικώς “συστέλλονται” για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας. Είσαι ιδεολογικά σύμφωνη με αυτό ή θεωρείς πως πρόκειται για παγκόσμιους κυβερνητικούς «ριζοσπαστισμούς» μιας νέας ανελεύθερης πραγματικότητας;
Όχι όχι δεν πιστεύω σε αυτές τις θεωρίες συνομωσίας και δεν το παίζω «επαναστάτρια». Πιστεύω ότι όταν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε αυτόν τον αόρατο εχθρό θα έχουμε πάλι τις ελευθερίες μας. Λίγη ηρεμία και υπομονή χρειάζεται.
Όλα τα έως τώρα στοιχεία των κοινωνικών επιστημόνων δείχνουν ότι τα ΛΟΑΤ άτομα υπόκεινται μεγαλύτερη καταπίεση εν μέσω πανδημίας. Θα στήριζες καμπάνιες για τα δικαιώματά τους προκειμένου στην επόμενη πανδημική κατάσταση να βρίσκονται σε μια κάπως πιο ισότιμη κατάσταση; για παράδειγμα ως άνθρωπος των τεχνών θα στήριζες το δικαίωμα σε γάμο; τη δυνατότητα τεκνοθεσίας;
Εγώ δε βλέπω διαφορά στα άτομα ΛΟΑΤ από ότι στους υπόλοιπους πολίτες των κρατών. Ο Μαρίνος, ο Ασλάνης, ο Ζαχαράτος, ο Σεργουλόπουλος, η Μπέλλου, ο Μουτσινάς, ο Ολλανδός υπουργός που παντρεύτηκε το ταίρι του έχουν κάποια στέρηση δικαιωμάτων; Εγώ πιστεύω ότι τα δικαιώματα σου, τον σεβασμό των ανθρώπων γύρω σου, τα κερδίζεις με τη συμπεριφορά σου. Όλοι αγωνιζόμαστε να κερδίσουμε τη θέση που μας αναλογεί και την αποδοχή σε διάφορους χώρους. Τα δικαιώματα είναι ίδια. Κάνοντας γελοίες παρελάσεις. Επιδεικνύοντας τι;; Δεν κερδίζεις. Για όλους οι συνέπειες είναι ίδιες. Δεν γνωρίζω τι είναι διαφορετικό τώρα στην πανδημία για τα άτομα ΛΟΑΤ.
Ναι στηρίζω το δικαίωμα του γάμου στα άτομα ΛΟΑΤ. Είναι σωστό γιατί δημιουργούν οικογένεια, περιουσιακά στοιχεία, είναι ανάγκη ο γάμος. Όσο αφορά τη δυνατότητα υιοθεσίας παιδιού, ίσως σε μελλοντικό χρόνο τα πράγματα να είναι πιο εύκολα. Δεν νομίζω πως ο κόσμος είναι έτοιμος για μια τέτοια αλλαγή στην μορφή της οικογένειας. Τα αλλά παιδιά στο σχολείο πως θα αντιδρούν; Όλα πρέπει να γίνονται για το καλό των παιδιών και την ισορροπία τους.
Ο έρωτας τι θέση έχει κατά τη δημιουργία των έργων σου;
Ο έρωτας είναι κινητήριος δύναμη. Σε ανεβάζει στον ουρανό και σε ρίχνει στα βάθη. Παίζει σημαντικό ρόλο, ορίζει την δραστηριότητα μου και την δημιουργία μου.
Ποιες θεωρείς ότι είναι οι 3 σημαντικότερες αρετές σε μια συντροφική σχέση;
Στήριξη, η έννοια της αποδοχής και της άδολης αγάπης. Εκτίμηση, ο σεβασμός και ο θαυμασμός για το είναι του ανθρώπου σου. Ελευθερία, να αφήνεις χώρο στον σύντροφο σου να είναι ο εαυτός του. Η σχέση δεν είναι φυλακή. Δεν επιβάλουμε το θέλω μας, μόνο εκφράζουμε τη γνώμη μας και συμβουλεύουμε.
Συνήθως ο καλλιτέχνης λογίζεται ως άτομο που με ευκολία σπάει τα κοινωνικά στεγανά. Θα μπορούσες να επιλέξεις ως ερωτικό παρτενέρ ένα άτομο του ιδίου φύλου;
Δεν υπάρχουν κοινωνικά στεγανά για εμένα, δεν κοιτώ τέτοια πράγματα. Πάντα είχα φίλους και φίλες ΛΟΑΤ. Και τους βρίσκω αρκετά χαρισματικούς. Σκέπτονται και με θηλυκό και με αρσενικό μυαλό, όπως συχνά λέω. Και όταν καταπιάνονται με κάτι, το κάνουν απίστευτα καλά. Είμαι αρκετά μεγάλη γυναίκα, οπότε ξέρω με σιγουριά ότι δεν μπορώ να δω ερωτικά άτομο του ιδίου φύλου με μένα. Δεν κρίνω όμως αρνητικά όσους νοιώθουν αυτήν την έλξη. Είναι ανθρώπινο. Και ότι πιο ιερό για μένα είναι η ελευθερία του ατόμου!
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα: Η Δέσποινα Κουβάτσου, γεννήθηκε στον Πειραιά. Έκανε ελεύθερες σπουδές ζωγραφικής, έχοντας ως μέντορα της τον Άγγελο. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα κοσμήματος & μικρογλυπτικής. Από το 1985 έχει συμμετάσχει σε 55 ομαδικές εκθέσεις και έχει στο ενεργητικό της 18 ατομικές εκθέσεις. Έργα της υπάρχουν στο Μουσείο Ίωνα Βορρέ, στις Δημοτικές Πινακοθήκες της Κέρκυρας, Λευκάδας, Βουλγαρίας, σε Ιδιωτικές Συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έργο της έχει περιληφθεί στο Ημερολόγιο «Ιχνηλατώντας το 2011» του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Έχει προσφέρει έργα της για δημοπρασίες και ευχετήριες κάρτες της «Εταιρείας Προστασίας Σπαστικών» καθώς και έργο της δημοπρατήθηκε στη Γκαλερί Αργώ για τους «Γιατρούς χωρίς Σύνορα». Είναι μέλος του Εικαστικού Επιμελητηρίου Τεχνών Ελλάδος (Ε.Ε.Τ.Ε.) Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Τα έργα της μπορείτε να τα δείτε εδώ. Στοιχεία επικοινωνίας: email: despinakouvatsou@gmail.com