Σύνταξη/επιμέλεια κειμένου: LesbianPortal
Σήμερα, Πέμπτη 22 Απριλίου 2021, δόθηκε στη δημοσιότητα η 10η Ετήσια Έκθεση περιστατικών ρατσιστικής βίας αποτυπώνοντας τις ποσοτικές και ποιοτικές τάσεις του τοπίου της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την φετινή έκθεση, την διαδικτυακή παρουσίαση της οποίας έκανε η Γαρουφαλιά Αναστασοπούλου (Βοηθός Συντονίστρια του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας – RVNR), καταγράφεται αύξηση των περιστατικών ρατσιστικής βίας, κατά προσφύγων, μεταναστών αλλά και κατά υποστηρικτών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίοι στοχοποιήθηκαν λόγω της σύνδεσής τους με τις παραπάνω ομάδες.
Η αύξηση αυτή συνδέεται με την πολιτική πόλωση σε ευρωπαϊκό και οικουμενικό επίπεδο ως προς το ζήτημα της υποδοχής προσφύγων και μεταναστών, σε συνδυασμό με εθνικούς και τοπικούς παράγοντες διαμόρφωσης της κατάστασης στην Ελλάδα. Συνδέεται άρρηκτα με τη θεσμική στοχοποίηση προσφύγων και μεταναστών μέσα από τον επίσημο λόγο εκπροσώπων της πολιτικής ηγεσίας, σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, αλλά και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Η έλλειψη συνεκτικής και ανθρωποκεντρικής προσφυγικής και μεταναστευτικής πολιτικής, σε επίπεδο υποδοχής και ένταξης, οδήγησε στην όξυνση της ξενοφοβίας και της μισαλλοδοξίας. Η δε απουσία κουλτούρας αναγνώρισης της προστιθέμενης αξίας της δράσης των φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών σχετικά με την συμβολή τους στην υποστήριξη των ευάλωτων ομάδων και τελικά της κοινωνικής συνοχής, σε συνδυασμό με την έλλειψη θεσμικού πλαισίου για την προστασία τους, οδήγησε πολλές φορές στη συλλήβδην δαιμονοποίηση της δράσης τους και τελικά στην αύξηση της βίας εις βάρος τους. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η αύξηση μέσα στο 2020 των αναφορών και μαρτυριών για άτυπες αναγκαστικές επιστροφές στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα της χώρας.
Το Δίκτυο, κατά το 2020, κατέγραψε περιστατικά τα οποία συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με την πανδημία. Διαπιστώνει ότι η πανδημία και τα συνεπακόλουθα μέτρα περιορισμού των ατομικών ελευθεριών διαμόρφωσαν ένα νέο πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύχθηκαν σε μια νέα διάσταση, οι εκφάνσεις του ρατσισμού. Οι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο φαίνεται να γίνονται αντιληπτοί όχι μόνο ως απειλή για την εθνική κυριαρχία αλλά και για τη δημόσια υγεία, ενώ διαπιστώνεται ότι οι διακρίσεις εις βάρος συγκεκριμένων στοχοποιούμενων ομάδων αναφορικά με την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες εντατικοποιούνται.
Τα ενδεικτικά στατιστικά στοιχεία που παρουσιαστήκαν κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής εκδήλωσης αποτελούν αφετηρία έντονου προβληματισμού.
Όλη την έκθεση του Δικτύου μπορείτε να την βρείτε εδώ.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν και οι τοποθετήσεις των θεσμικών εκπροσώπων στην εκδήλωση. Ο Πάνος Αλεξανδρής (Γενικός Γραμματέας Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Πρόεδρος του Συμβουλίου κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας) τόνισε την ανάγκη μεταβολής της στάσης των θυμάτων για αναγγελία/καταγγελία της βίας που δέχονται και την ανάγκη να σπάσει το τείχος σιωπής. Τόνισε την σημασία του σχετικού οδηγού που έχει εκδοθεί (σε 9 γλώσσες) για το θέμα καθώς και την άρρητη ανάγκη ευαισθητοποίησης των ίδιων των δικαστών και των εισαγγελέων και ενημέρωσε για τις επαφές του Υπουργείου με την δικαιοσύνη και την διοργάνωση σχετικών σεμιναρίων επιμόρφωσής προς αυτήν την κατεύθυνση. Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε τόσο η απαισιοδοξία του για την ίδια την Ευρώπη που, κατά την προσωπική του άποψη, από πολυπολιτισμική που ήταν οδηγείται σε μια ιδιότυπη περίοδο Μεσοπολέμου με ευθύνη κάποιων κρατών (π.χ. χώρες του Βίζεγκραντ), όσο και η πεποίθησή του ότι η Χρυσή Αυγή θα αντικατασταθεί στο άμεσο μέλλον από ρατσιστές με κοστούμια και προσεγμένο λόγο.
Περαιτέρω, η εκπρόσωπος του Υπάτου Αρμοστή για τους πρόσφυγες στην Ελλάδα, Mireille Girard, τόνισε την σημασία της ύπαρξης του εν λόγω Δικτύου (των 51 μελών) για την καταγραφή και την ανάλυση (ποσοτική και ποιοτική) των περιστατικών. Η Μαρία Γαβουνέλη, Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ), διευκρίνισε ότι τόσο το Δίκτυο όσο και η ετήσια έκθεση του αποτελεί μια καλή πρακτική σε διεθνές επίπεδο και θα αποτελέσει τη βάση για άλλες παρόμοιες δράσεις της ΕΕΔΑ στην προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Τόνισε, επίσης, τον θεσμικό αντίκτυπο της έκθεσης στο Εθνικό Συμβούλιο κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας προκειμένου να ενεργοποιήσει τις κατευθυντήριες συστάσεις για στάθμιση του περιορισμού των δικαιωμάτων έναντι της Δημόσιας Υγείας.
Η παρουσίαση χαρακτηριστικών συμβάντων εντός του 2020 από τις/τους εκπροσώπους των οργανώσεων που ασχολούνται με μετανάστες/πρόσφυγες (Ευγενία Κουνιάκη, Δικηγόρος, HumanRights360 και Ευγενία Κουνιάκη, Κοινωνική Επιστήμονας, Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο – RSA) αποτύπωσαν περαιτέρω ποιοτικά χαρακτηριστικά του φαινομένου της βίας που δέχονται, με σαφή αναφορά τους στην ευθύνη της ίδιας της κυβέρνησης, που κατά τη γνώμη τους δίνει τον τόνο είτε με τον δημόσιο πολιτικό λόγο προβεβλημένων στελεχών της είτε με την κυβερνητική της δράση στη σύσταση/λειτουργία των camps και των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ).
Ο Μοχτάρ Ρεζάι (Πρόεδρος της κοινότητας Αφγανών Προσφύγων και Μεταναστών στην Ελλάδα, μέλος του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων και του Ελληνικού Φόρουμ Μεταναστών) τόνισε την ανάγκη να ενδυναμωθούν οι κοινότητες των προσφύγων/μεταναστών τόσο από την ΚτΠ όσο και από τους θεσμικούς παράγοντες ώστε να γίνουν οι γέφυρες που θα επιτύχουν την ενσωμάτωση και θα συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή. Επισήμανε πόσο πολύ η πανδημία επιδείνωσε την κατάσταση ρατσιστικών διακρίσεων στο δημόσιο χώρο (πλατείες, πάρκα, Σούπερ Μάρκετ) από πλευρά τόσο της αστυνομίας όσο και της δημοτικής αστυνομίας. Ανέδειξε ως επίσης μείζονα θέμα την βία (λεκτική και σωματική) που υπόκειται ο εν λόγω πληθυσμός στα ΜΜΜ με χειρότερο όλων τον ρατσιστικό λόγο στα ΜΜΕ που παρουσίαζαν στην αρχή της περιπέτειας αυτής του μετανάστες/πρόσφυγες είτε ως αρνητές της πανδημίας είτε ως φορείς Covid-19, αμφότερα ψεύδη.
Τέλος, οι εκπρόσωποι των ΛΟΑΤΚΙ οργανώσεων τόνισαν ότι η συνθήκη της πανδημίας επηρέασε αρνητικά την καταγραφή περιστατικών (30 φέτος έναντι 44 καταγεγραμμένων περιστατικών πέρσι).
Ειδικότερα, ο Ναθαναήλ Λιναρδής (Υπεύθυνος Έργου “Πες το σ εμάς” της Colour Youth – Κοινότητα LGBTQ Νέων Αθήνας) τόνισε:
α. το φαινόμενο bullying που παρατηρήθηκε κατά της τη διάρκεια της τηλεκπαίδευσης μαθητών,
β. την ενδοοικογενειακή βία (30% των καταγεγραμμένων περιστατικών με λεκτική/σωματική βία, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, και εκδίωξη από την οικογενειακή εστία), καθώς και
γ. τη βία κατά ΛΟΑΤΚΙ παιδιών στον οικείο χώρο της γειτονιάς με απειλές και επαναληπτικότητα του φαινομένου.
Ως θετικά ανέφερε την αλληλεγγύη που επέδειξε η κοινότητα στο σύνολό της για την ανακούφιση θυμάτων εν μέσω πανδημίας και σκληρών περιοριστικών μέτρων αλλά και την δυνατότητα που πρόσφερε το ίντερνετ και οι τηλεδιασκέψεις στις οργανώσεις της Αθήνας να έρθουν πιο κοντά στους ΛΟΑΤΚΙ ανθρώπους της επαρχίας .
Η Άννα Απέργη (Διευθύντρια/Υπεύθυνη Ενδυνάμωσης Τρανς & ΛΟΑΤΚΙ Προσώπων στο Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών – ΣΥΔ) μίλησε για τις διακρίσεις που υφίστανται τα τρανς άτομα σε τράπεζες, δημόσιες υπηρεσίες αλλά και σε χώρους παροχής υγείας. Μας συγκίνησε και κινητοποίησε με την αναφορά στο απεχθές περιστατικό απόπειρας πυρπολισμού σεξεργατριών στην Λεωφ. Συγγρού το βράδυ της 29ης Οκτωβρίου 2020.
Όλη την διαδικτυακή συζήτηση μπορείτε να την παρακολουθήσετε εδώ.
