Συνέντευξη – Επιμέλεια κειμένου: LesbianPortal
1) Είσαι παιδί, γέννημα-θρέμμα της επαρχίας. Πως ήταν τα χρόνια της «αθωότητας»;
Γεννήθηκα στα μέσα της δεκαετίας του ’60 σε μία πόλη της ελληνικής επαρχίας, μια πόλη με θάλασσα και σημαντική ιστορία σε κινήματα. Οι γονείς μου, νέοι, όμορφοι και φτωχοί παντρεύτηκαν από έρωτα και πορεύτηκαν μαζί μέσα από δυσκολίες, έκαναν 2 παιδιά, εμένα και την μικρότερη αδερφή μου, και χώρισαν μετά από 35 χρόνια γάμου δίχως να μπορούν και οι ίδιοι να εξηγήσουν επαρκώς το «διότι» στους εαυτούς τους.
Τα παιδικά μου χρόνια ήταν πολύ όμορφα. Μέχρι τα 5 μου είχα όλη την προσοχή του πατέρα μου, την φροντίδα της μητέρας μου και την αγάπη της ευρύτερης οικογένειας, από θειους, θειες, γιαγιάδες, παππούδες αφού για αυτούς ήμουν ένα ιδιαίτερο παιδί. Αν και με θέλανε αγόρι τίποτε δεν τους σταμάτησε να μου δώσουν το όνομα του ήρωα θείου μου, να κάνουν μεγάλα όνειρα για μένα και να με φωνάζουν αντάρτη. Καμία σχέση… μάλλον ήμουν ένα ήσυχο παιδί, που διάβαζε κόμικς, αγαπούσε τα ζώα, τον Παναθηναϊκό και τα ποδήλατα, έπαιζε ποδόσφαιρο αλλά πήγαινε και κατηχητικό και, κυρίως, μιλούσε μόνο του.
Για μένα όλα αυτά ήταν φυσιολογικά δίχως παρενοχλήσεις, αν εξαιρέσεις κάτι αναστεναγμούς της γιαγιάς όταν με έψαχνε στο χωράφι-γήπεδο ή πάνω στα δένδρα, μέχρι που βρέθηκα στο γυμνάσιο, τότε ήταν θηλέων ή αρρένων, δεν ήταν μεικτά όπως τώρα, και όλα ανατράπηκαν. Πολλές συμμαθήτριες μιλούσαν για αγόρια και ζωγράφιζαν καρδούλες, εγώ αντίθετα όλα τα προηγούμενα χρόνια έπαιζα με τα αγόρια χωρίς καρδούλες. Όταν μου ήρθε περίοδος και το στήθος μου άρχιζε να σχηματίζεται, κάπου εκεί ερωτεύτηκα μια συμμαθήτρια μου, όταν χορέψαμε μπλουζ το «oh mon amour» του Christophe! Βλέπεις τότε τα πάρτι στην επαρχία ήταν κορίτσια μεταξύ μας και κανένας ξάδερφος της εορτάζουσας που γινότανε ανάρπαστος αν δεν ήταν κανένα μυξιάρικο. Ακόμη και σήμερα παρά τη λατρεία στην πανκ, ροκ, τζαζ, ρέγκε… όταν ακούω το τραγούδι αυτό νοιώθω το ίδιο σφίξιμο στο στομάχι.
Τότε σκέφτεσαι ότι κάτι σου συμβαίνει που για τους άλλους δεν είναι φυσιολογικό και νοιώθεις άβολα, ντροπή, ενοχή αλλά και κρυφή ευχαρίστηση γιατί ξέρεις ότι είσαι κάτι διαφορετικό. Ίσως αυτό με έσωσε, το ότι σιγά-σιγά έκτιζα μέσα μου την πεποίθηση ότι ήμουν κάτι διαφορετικό, και ως εκ τούτου ξεχωριστό. Αριστερόχειρας, «αγοροκόριτσο» που έγραφε ωραίες εκθέσεις, αστέρι στη γυμναστική και άκουγε ατέλειωτες ώρες μουσική. Ότι πρέπει για να αποζητούν τη φιλία μου τα κορίτσια, τα «αθώα» κορίτσια που στις εκδρομές τραγουδούσαμε στη γαλαρία του πούλμαν αγκαλιασμένες γαλλικά ερωτικά τραγούδια.
Σε αυτή τη φάση της κρυφής συνειδητοποίησης και της εφηβείας όμως είναι εύκολο κάποιες φορές να λυγίζεις και να γκρεμίζεται η αυτοπεποίθηση σου. Τότε έρχονται οι ενοχές, η λύπη, η ντροπή και ο θυμός. Τότε κάνεις προσπάθειες να γίνεις σαν «αυτές» και η εξωτερική σου εμφάνιση, που δεν θυμίζει πλέον αγόρι, αλλά και το σώμα που γίνεται θηλυκό και ελκυστικό σε βοηθάει να «τα φτιάχνεις» με αγόρια και να χωρίζεις με ευκολία, ξεπερνώντας τις όποιες πιέσεις για κάτι περισσότερο από φιλιά και χαϊδολογήματα με σχετική άνεση και ανακούφιση.
2) Τα φοιτητικά χρόνια πως ήταν; Τα τότε κινήματα που ξέρω ότι συμμετείχες ενεργά;
Είναι πλέον αρχές δεκαετίας ’80. Σπουδές σε μια άλλη επαρχιακή πόλη… τώρα ξέρεις ότι σου αρέσουν οι γυναίκες και αναρωτιέσαι πως, πότε, ποια; Και έγινε έτσι ξαφνικά, από τις πρώτες μέρες στην σχολή, εκείνη μου την έπεσε, και επίσης χώρισε τον φίλο της που την περίμενε να παντρευτούν και ναι, αυτό είναι έρωτας, φως, ελευθερία, ευτυχία και νοιώθεις ευλογημένη.
Και μαζί άρχισαν οι πρώτες αναζητήσεις, συμμετοχές σε ομάδες δράσης, επαναστατικές διεκδικήσεις για τη θέση της γυναίκας, για το δικαίωμα να αγαπάς άλλες γυναίκες. Τελικά, η «αλλαγή» του ΠΑΣΟΚ είχε φέρει αρκετές αλλαγές και στη θέση της γυναίκας στην οικογένεια, στη δουλειά, στην εκπαίδευση…νέο οικογενειακό δίκαιο, Μελίνα, ΕΓΕς, ομάδες γυναικών, φεμινιστικά, συνέδρια αναρχικών, καταλήψεις, τα κορίτσια του Ρήγα Φεραίου που ήταν πιο ελεύθερα να δοκιμάζουν εμπειρίες και όμορφα, οι συντρόφισσες της ΚΝΕ που την ημέρα είχαν τα αγόρια τους και το βράδυ ξάπλωναν με άλλες γυναίκες.
Γυναικεία λογοτεχνία, Αμφί, Λαβρυς, Ελούλα Περέν, «Η Αλίκη στη χώρα των γυναικών», Σιμόν Ντε Μποβουάρ, και μετά Αθήνα, τα πρώτα «γυναικεία» μαγαζιά, και γυναίκες, πολλές γυναίκες, να αγαπιούνται, να μισιούνται, να ζηλεύουν, να κλέβονται, να απατούν, να πίνουν, να… Γυναίκες «νταλίκες», γυναίκες «παθητικές», «ενεργητικές», «μαμάδες», μπάι, στρέιτ, κρυφολεσβίες, femme fatale, διανοούμενες, μάγκισες, ντρόγκια, άνεργες, πλούσιες, στελέχη, πωλήτριες, αθλήτριες, τραγουδίστριες, φοιτήτριες, με παιδιά, χωρίς παιδιά, επώνυμες, ανώνυμες και γενικώς… Ένα καθημερινό μεθύσι που μπορούσε τόσο εύκολα να γίνει ένα λούνα παρκ χαμένων προσδοκιών, ιδεολογικών ουτοπιών, γυναικείων διεκδικήσεων και απογοητεύσεων, μοναξιάς αλλά και ηδονής.
3) Και φθάνουμε αισίως στην νέα χιλιετία…λοιπόν;
Σίγουρα η ανωνυμία της Αθήνας, η επαγγελματική αποκατάσταση, το μορφωτικό επίπεδο, οι έως τότε εμπειρίες και εκείνη η ξεχασμένη πεποίθηση ότι το δικαίωμα στη διαφορά είναι κάτι παραπάνω από δικαίωμα…. είναι status, επιβεβαίωση (ψευδής πολλές φορές), απόλαυση, αυτοκαταστροφή, περιφρόνηση, ναρκισσισμός, εγωκεντρισμός, μοναξιά…συνέβαλαν στο να κυλήσουν τα χρόνια και la vita e’ bella!!
Και στο άνοιγμα της νέας χιλιετίας οι πρώτες σοβαρές συζητήσεις για το gay pride, για το «coming outing», η πρώτη παρέλαση υπερηφάνειας αλλά και η απόσυρση μου σε σχέση και πρώτη συμβίωση. Δύσκολο να το πετύχεις αν δεν τα έχεις βρει με τον εαυτό σου, αν δεν έχεις νικήσει τους φόβους σου, αν δεν έχεις φωτίσει τα σκοτάδια σου. Και κάπως έτσι επιστρέφεις στο εφήμερο.
Είναι όμως και η εποχή που όλα αλλάζουν ολοένα και με ταχύτερους ρυθμούς, σαν σε τρενάκι τρόμου, και εσύ μεγαλώνεις, το σώμα αλλάζει, οι αντοχές, τα όνειρα, οι δυστοπίες που σε αγκαλιάζουν, αγαπημένοι που φεύγουν για πάντα, χωρισμοί, προδοσίες, ολυμπιακοί αγώνες, η Ελλάδα που εκσυγχρονίζεται, οι δίδυμοι πύργοι, μετανάστες, πρόσφυγες, παρελάσεις, η δεκαετία της κρίσης, το ΔΝΤ, η Χρυσή Αυγή, το κυνήγι μαγισσών, το bullying, και όλα να αλλάζουν με ταχύτητα, τα γυναικεία σώματα ξανά γίνονται αντικείμενα, έπαψαν ποτέ άραγε;… γίνονται ξανθές μπάρμπυ, νεξτ τοπ μόντελς, πρωϊνάδικα, εμπορεύματα, και τα αντρικά σώματα επίσης από μια άλλη οπτική. Οι παλιές αγάπες έγιναν καλές φίλες, κάποιες χάθηκαν ως εφήμερες ιστορίες που ήταν, κάποιες άλλες χάθηκαν για πάντα από το αλκοόλ, τη μοναξιά, την κατάθλιψη…
4) Ναι αλλά και τεχνολογία και διαδίκτυο και σύμφωνο συμβίωσης
Κινητά τηλέφωνα, κομπιούτερ… μεγάλωσες, αρρώστησες, τη γλύτωσες… προς το παρόν… νοιώθεις κουρασμένη και «μόνη». Και κάπου εκεί μέσα από το διαδίκτυο τη βρήκες να περιπλανιέται και εκείνη με τους δαίμονές της, τη μοναξιά της, και σε βρήκε και εκείνη, βρεθήκατε λοιπόν σε ένα τεχνολογικό ραντεβού. Τόσα κοινά…κοινές αγάπες και μίση, ασθενείς και οδοιπόροι και οι δύο, κατάλληλοι συνωμότες για τη συνέχεια της λογοτεχνικής σας διαδρομής.
Είμαστε μαζί 9 χρόνια τώρα, κάθε μέρα μαζί, αλλά και η κάθε μια στα δικά της, και ναι ήρθε κάποια στιγμή που οι πολιτικοί μας έπαψαν να παίζουν τις κουμπάρες και ψήφισαν το σύμφωνο συμβίωσης, ο ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή τόλμησε έστω και μερικώς. Έτσι και εμείς τώρα πια είμαστε και επίσημα ζευγάρι, οικογένεια, με τα ληξιαρχεία μας, την εφορία μας, την έχω ασφαλίσει, όχι δεν ζήτησα το επίδομα γάμου.
Στην εργασία μου το γνωρίζουν αρκετοί συνάδελφοι, δεν αντιμετώπισα προβλήματα αποδοχής, δεν το επέτρεψα, ίσως κάποιοι κουτσομπολεύουν ίσως και να φοβούνται αλλά όλα είναι μέσα στη ζωή. Όχι δεν φορέσαμε νυφικά, δεν κάναμε τελετή, πήγαμε όμως στο αγαπημένο Μιλάνο. Φοράμε τις βέρες μας διακριτικά όπως είμαστε και ως άνθρωποι διακριτικοί, με τα σκυλιά και τα γατιά μας, τις εκδρομές μας και την αγάπη μας. Εξακολουθώ να βλέπω τον Παναθηναϊκό, να διαβάζω Corto Maltese και εκείνη να μαθαίνει ξένες γλώσσες.
5) Τελικά Ευγενία ήταν εύκολα, ή έστω πιο απλά, από ότι φανταζόσουν τότε στην εφηβεία σου;
Όχι, δεν ήταν όλα εύκολα, τέλεια, μαγικά, στρωμένα στο χαλί. Χρειάσθηκε μάχη για την αποδοχή και τον σεβασμό από τους συνανθρώπους, στις σχολές, στη δουλειά, στην οικογένεια, στους φίλους, στην ίδια την κοινότητα, στην πολυκατοικία, στις παλιές συμμαθήτριες.
Και ξέρεις κάτι; δείλιασα, θύμωσα, πικράθηκα αλλά δεν μετάνιωσα, αναζήτησα βοήθεια στην ψυχοθεραπεία, διεκδίκησα, πρόδωσα, πίστεψα, φοβήθηκα αλλά δεν λιποτάκτησα. Πολύ απλά γιατί η διαφορά είναι δικαίωμα, δεν είναι μόδα!
