Συνέντευξη – Επιμέλεια κειμένου: LesbianPortal
1) Είσαι παιδί της πόλης. Πως βίωσες την ομοφυλοφιλία σου στην πόλη;
Είμαι τριάντα χρονών, γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα σε μια αρκετά απελευθερωμένη οικογένεια, ή έστω έτσι νόμιζα και νόμιζαν και εκείνοι. Στα δεκαπέντε μου ανακάλυψα ότι μου αρέσουν οι γυναίκες αλλά δε μπόρεσα να το πω στους γονείς μου και το ήξερε μόνο μια καλή τότε φίλη μου.
Στο σχολείο το είχαν καταλάβει και πολλές φορές άκουγα να με σχολιάζουν στα κρυφά ή έβλεπα γραμμένα στον πίνακα διάφορα. Τον πρώτο χρόνο είχα απομονωθεί στο σπίτι ή έβγαινα μόνη μου με το ποδήλατο για ώρες για να επεξεργαστώ τις αλλαγές στη ζωή μου. Κάποιο καιρό αργότερα και ενώ δεν ήμουν ακόμα έτοιμη να το αποκαλύψω στους γονείς μου το έμαθαν από τρίτους και αναπόφευκτα έγινε η επίμαχη συζήτηση. Η μάνα μου έκλαιγε ενώ γενικά ήταν πιο απελευθερωμένη σε όλα τα άλλα θέματα και μου έλεγε να πάω σε ψυχολόγο. Τελικά αφού αρνήθηκα αποφάσισα ότι έτσι είμαι και αφού δεν κάνω τίποτα κακό θα ζήσω τη ζωή μου όπως θέλω και χωρίς να ντρέπομαι. Γενικά από τότε ήμουν αρκετά ανοιχτή στο θέμα της σεξουαλικότητας μου, όσο μπορούσα βέβαια, και στα δεκαεννιά μου έκανα πρώτη φορά έρωτα με γυναίκα όποτε και βεβαιώθηκα ότι δεν περνούσα κάποια φάση. Ε και τελικά έφτασα σήμερα να έχω την κόρη μου αν και λεσβία.
Τώρα που υπάρχει και ένα παιδί στη μέση πως είναι οι σχέσεις σου με την οικογένεια;
Τώρα όλα είναι αλλιώς, είναι αυτό που λέμε χαζογιαγιά και χαζοπαππούς, το μωρό το λατρεύουν. Φέτος όλο το καλοκαίρι έμεινε στο χωριό μαζί τους και από ότι καταλαβαίνω το παιδί πέρασε πολύ όμορφα. Αυτό που τους τρόμαξε τότε ήταν η πιθανότητα να με πάει πίσω όλο αυτό και τώρα που βλέπουν ότι η σεξουαλικότητά μου δεν αποτέλεσε κανένα εμπόδιο στα θέλω μου έχουν ηρεμήσει αρκετά. Και την σύντροφό μου την είχαν αποδεχτεί στο τέλος γιατί όταν άρχισαν οι συζητήσεις περί επικείμενης μητρότητας, κάπου κατάλαβαν ότι εάν δεν μας αποδεχτούν θα χάσουν και το εγγόνι.
2) Mονογαμική, άνθρωπος των σχέσεων, πολυγαμική ή πολυαμόρε? Με τις εμπειρίες που έχεις θεωρείς εφικτές τις σταθερές σχέσεις μεταξύ λεσβιών σε μια χώρα τόσο συντηρητική σαν την Ελλάδα ή πιστεύεις ότι τα πάντα είναι θέμα ψυχοσύνθεσης?
Προσωπικά είμαι μονογαμική και άνθρωπος των σχέσεων. Αν και προτιμώ να είμαι μόνη παρά σε σχέση απλά για να είμαι. Πιστεύω ότι ακόμα και στην Ελλάδα μπορούν να κρατήσουν οι σχέσεις. Δεν είναι θέμα χώρας αλλά ανθρώπων. Απλά όταν θέλει ένα ομόφυλο ζευγάρι να κάνει οικογένεια αυτό είναι πιο δύσκολο. Όχι από θέμα τρόπου αλλά από θέμα αναγνώρισης και των δύο γονέων. Γιατί αν ένα ζευγάρι ετερόφυλο
αποκτήσει παιδί ακόμα και με το σύμφωνο και οι δύο έχουν νομικά δικαιώματα προς αυτό. Τα ΛΟΑΤΚΙ όμως ζευγάρια δεν το έχουμε αποκτήσει ακόμα αυτό. Όπως σου είπα είμαι μητέρα ενός παιδιού που το απέκτησα με την πρώην σύντροφό μου. Παρόλο που ήταν κοινή απόφαση να κάνουμε το παιδί δεν υπογράψαμε το σύμφωνο συμβίωσης, διότι νομικά δεν αναγνωρίζεται και εκείνη σα μητέρα αλλά μόνο εγώ ως βιολογικός γονέας.
Όμως, είναι πολύ ενθαρρυντικό ότι όλο και περισσότερες οικογένειες «ουράνιο τόξο» έρχονται στην επιφάνεια. Επίσης, πιστεύω ότι επιτέλους είναι καιρός να γίνουν όλες οι ενέργειες για τη νομιμοποίηση του γάμου μεταξύ ομοφυλοφίλων και στη χώρα μας. Και κακώς που ο ΣΥΡΙΖΑ δεν το έκανε, μπορούσε αλλά δείλιασε. Και η ΝΔ πιθανότατα να αναγκαστεί να φέρει νομοσχέδιο για τον γάμο λόγω της ΕΕ.
Υστερούμε σε πολλά ως χώρα…
Εκτός βέβαια από το γάμο και το σύμφωνο που υστερούμε σα χώρα, υστερούμε και στους τρόπους γνωριμιών. Όλο και λιγοστεύουν τα μέρη συνάθροισης, και λόγω της κρίσης, όλο λιγότερα καφέ και κλαμπ δικά μας με αποτέλεσμα οι γνωριμίες αναγκαστικά να γίνονται μέσω ίντερνετ και εφαρμογών που για εμένα είναι πολύ απρόσωπα και όχι πάντα ασφαλή. Έχουμε χάσει νομίζω το φλερτ και την προσωπική επαφή. Δυστυχώς!
Το ότι χωρίσατε με τη μητέρα του παιδιού σου χωρίς να υπάρχει νομική δέσμευση εκ μέρους της, με ευθύνη του κράτους, σε τρομάζει; Πιστεύεις ότι θα υπάρξουν επιπλοκές ως προς την ανατροφή του παιδιού ή προς την ψυχολογία του ίδιου του παιδιού;
Εμένα όχι, εκείνη έχει τον φόβο ότι θα την αποξενώσω από το παιδί της αλλά δεν θα το κάνω και της το έχω πει. Άλλο το μεταξύ μας και άλλο η ανατροφή και η φροντίδα του παιδιού. Δυσκολίες θα υπάρξουν, είναι και πρόσφατος ο χωρισμός, αλλά πιστεύω ότι θα καταφέρουμε να έχουμε μια ισορροπία ως προς το παιδί και για αυτό έχουμε συμφωνήσει να συνεχίσουμε να συγκατοικούμε για λίγο ακόμη για χάρη του παιδιού.
Έχετε επαφές με άλλες ομόφυλες οικογένειες με παιδιά; Έχετε έρθει σε επαφή με την οργάνωση «Ουράνιο Τόξο», σκέφτεστε να έρθετε στο μέλλον;
Ναι έχουμε γνωρίσει κόσμο σαν εμάς, και μάλιστα προσπαθήσαμε να κάνουμε παράρτημα των οικογενειών «Ουράνιο τόξο» εδώ στην πόλη που είμαστε τα τελευταία χρόνια αλλά δεν ευδοκίμησε. Και ενώ υπάρχουν αρκετές οικογένειες σαν εμάς, τουλάχιστον 8, και θα μπορούσαμε να έχουμε και τοπική εκπροσώπηση δεν έγινε τελικά γιατί πολλοί και πολλές φοβούνται να βγουν μπροστά. Και βέβαια άμα δεν πεις στο κράτος και στην κοινωνία «κοιτάτε με, εδώ είμαι, συμπεριλάβετε με στους νόμους και στις πρόνοιες σας» πως θέλουμε να το κάνουν, γίνεται άμα δεν ξέρουν ότι υπάρχεις;
Κάτι όμως πρέπει να κάνουν παραπάνω και οι οργανώσεις της κοινότητας να μας βοηθήσουν να γίνουμε πιο ανοιχτοί γιατί τελικά θα μείνουν αθηνοκεντρικές. Και μπορούν, απλά λίγο να προσέξουν τη στρατηγική που ακολουθούν. Για παράδειγμα τα pride, επειδή πηγαίνω, τι σχέση έχουν με αυτό που προβάλλουν οι τηλεοράσεις; Γιατί πρέπει να καπελώνεται όλο αυτό το σημαντικό πράγμα από κάποιους εξτριμ πάνω σε άρματα, γιατί πρέπει τα δικά μου δικαιώματα να χαντακώνονται έτσι από κάποιον που δεν μπορεί να συγκρατηθεί εκείνη την ημέρα;
Από ότι μου είπες ως έφηβη υπέστης σχολικό bullying, τι σκέφτεσαι για τη κόρη σου όταν έρθει η στιγμή να συναναστραφεί άλλα παιδάκια στο νηπιαγωγείο ή στο δημοτικό?
Έχουμε πει να ακολουθήσουμε το «πρωτόκολλο», ξέρεις, ειδικούς ψυχολόγους που θα την ενδυναμώσουν, επαφές με άλλες οικογένειες σαν εμάς, κατάλληλα προσχολικά παιδικά βιβλία, συζητήσεις για το πόσες διαφορετικές οικογένειες υπάρχουν. Και πολύ αγάπη στο παιδί και από εμάς και από συγγενείς και φίλες. Θα τα καταφέρουμε; τι να σου πω, είναι ένα στοίχημα και ένα στρες όλο αυτό…πάντως δεν θα αφήσουμε το παιδί μας να υποστεί bullying.
3) Η οικονομία επλήγη από τον κορονοϊό, το ΕΣΥ κινδυνεύει ακόμη δεδομένης της νέας αναζωπύρωσης της πανδημίας. Τι θα απαντούσες στο ερώτημα οικονομία ή υγεία;
Η απάντηση για εμένα είναι εύκολη. Η υγεία είναι πάνω από όλα. Δυστυχώς όμως οικονομία και υγεία είναι αλληλένδετα. Ήδη λόγω της οικονομικής κρίσης είχε πληγεί αρκετά η υγεία και στους περισσότερους τομείς υπήρχαν αρκετές ελλείψεις. Ο covid έχει δυστυχώς επιβαρύνει κι άλλο τα πράγματα αν και μέχρι στιγμής σα χώρα ενεργήσαμε πολύ αποτελεσματικά. Μέχρι στιγμής.
4) Είσαι στρατιωτικός στο επάγγελμα, τι πιστεύεις για τo θέμα “ΛΟΑΤΚΙ άτομα και ένοπλες δυνάμεις”;
Το να μπω στις ένοπλες δυνάμεις ήταν όνειρο ζωής. Ήταν το μόνο επάγγελμα που μου ταίριαζε και ήθελα να κάνω. Δεν υπήρχε περίπτωση να με εμποδίσει κανείς και τίποτα να τα καταφέρω, ούτε καν ο σεξουαλικός μου προσανατολισμός. Δεν πιστεύω επομένως ότι αν είσαι ομοφυλόφιλος/η δε μπορείς να αγαπάς την πατρίδα σου ή ότι είσαι λιγότερο ικανός ή λιγότερο πρόθυμος να την υπερασπιστείς αν χρειαστεί.
Δυστυχώς όμως στα ΛΟΑΤΚΙ θέματα οι ένοπλες δυνάμεις είναι ακόμα πιο πίσω. Αν και στην αρχή χρειαζόταν να προσέχω περισσότερο και να μην ανοίγομαι ήμουν αποφασισμένη να κάνω καλά τη δουλειά μου. Χαίρομαι ιδιαίτερα που τα τελευταία χρόνια με κάποιους νόμους που ψηφίστηκαν, π.χ. σύμφωνο συμβίωσης, αποπαθολογικοποίηση σεξουαλικού προσανατολισμού και του φύλου από τον ΠΟΥ, νόμο για την ταυτότητα φύλου έχουν βελτιωθεί πολύ τα πράγματα ως προς του να διώξουν κάποιον/α από τις ένοπλες δυνάμεις, έχει γίνει πιο δύσκολο πια. Εγώ προσωπικά πλέον, ακόμα και στον εργασιακό μου χώρο είμαι πολύ πιο άνετη και έχω κάνει coming out σε πολλούς συναδέλφους. Παρόλα αυτά έχουν να γίνουν πάρα πολλά βήματα για να προοδεύσουμε σε ΛΟΑΤΚΙ θέματα στο στράτευμα.
Και σε προϊστάμενους σου; Γενικά ήταν εύκολο;
Και ανώτερους και υφιστάμενους. Βέβαια κυρίως οικογενειάρχες και συνάδελφους στην ηλικία μου, άντρες και γυναίκες. Εύκολο; Τι να σου πω…δεν πήγα να τους πω ποτέ, κοιτάξτε είμαι λεσβία με παιδί και αποδεχτείτε με. Συμμετείχα σε συζητήσεις για τα παιδιά μας και ως μονογονεϊκή οικογένεια που μένει με συγκάτοικο για να μου προσέχει το παιδί τις ώρες που λείπω. Αλλά πόσο πια συγκάτοικος που σου φροντίζει το παιδί; Δεν είναι ανόητοι, έτσι το ένα έφερε το άλλο. Και να σου πω τι έχω καταλάβει; Τελικά δεν έχει να κάνει ούτε αν ο άλλος είναι από «καλή» οικογένεια ή αν έχει 100 πτυχία. Το μόνο που παίζει ρόλο κατά τη γνώμη μου είναι τι προσλαμβάνουσες έχουν οι άνθρωποι από τις οικογένειες τους, πόσο ανοιχτή ήταν η οικογένεια τους και τι αρχές τους έδωσαν. Και η ηλικία, μέχρι τα 40 τους είναι πιο εύκολο νομίζω.
Θα είχε νόημα η δημιουργία τμήματος ΛΟΑΤΚΙ στα τρία σώματα, αντίστοιχο αυτού της αστυνομίας;
Κοίτα, στις ένοπλες δυνάμεις δεν υπάρχει συνδικαλισμός. Τώρα να υπήρχε μια εσωτερική δομή/διεύθυνση στυλ «Καταπολέμηση της ρατσιστικής βίας» σίγουρα θα βοηθούσε πολύ. Και επειδή είμαστε πάρα πολλοί γκέυ και λεσβίες στις ένοπλες δυνάμεις σίγουρα θα μας έκανε να αισθανόμαστε καλύτερα και πιο ασφαλείς.
Έχω να σου πω όμως ότι έχουν αλλάξει πολλά πράγματα πλέον προς το καλύτερο, και στους εσωτερικούς κανονισμούς και στους νόμους που διέπουν το στράτευμα. Άλλο που υπάρχει μια εχθρικότητα προς το στράτευμα από την κοινωνία και πάρα πολλοί γκέυ άνδρες δεν θέλουν να πάνε στρατό, που εγώ δεν το αντιλαμβάνομαι αλλά οκ.
Και Τρανς;
Για τρανς δεν ξέρω αν έχουμε εν τέλει στο στράτευμα. Δεν απαγορεύεται πάντως βάση του νόμου. Και ξέρω μια περίπτωση τρανς άντρα που ήθελε να καταταχθεί, στο στρατό ξηράς κιόλας, αλλά τελικά δεν τα κατάφερε γιατί δεν είχε ολοκληρώσει τη φυλομετάβαση και του έδωσαν αναβολή. Κυρίως για να τον προστατεύσουν από τυχόν κακομεταχείριση εντός του σώματος.
Ας κλείσω ως «δικηγόρος του διαβόλου», μήπως μια τέτοια δομή θεωρηθεί εν τέλει “pink washing”;
Εντάξει τώρα, μόνο για τα σώματα ασφαλείας και τις ένοπλες δυνάμεις ισχύει αυτό;. Τώρα συγνώμη, αλλά όλες οι μορφές οργανώσεων δεν συμμετέχουν σε ένα αλισβερίσι, σε ένα συνεχές πάρε δώσε με τις κυβερνήσεις διαχρονικά; Είτε είναι συνδικαλιστές είτε εμπορικοί σύλλογοι είτε της Παναγιάς τα μάτια αυτό δεν επιλέγουν; Κάνουνε τα στραβά μάτια στο Α για να κερδίσουν το Β.
Και οι οργανώσεις μας αυτό δεν κάνουν; Γέμισαν τα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ με εκπροσώπους της κοινότητας τη στιγμή που επί ΣΥΡΙΖΑ δολοφονήθηκε ο Ζακ. Και τι έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ για αυτήν την δολοφονία, την διερεύνησε όπως θα έπρεπε ή επίσπευσε τη δίκη που ακόμη περιμένουμε να γίνει και να πληρώσουν το τίμημα οι δολοφόνοι του Ζακ; Αυτό δεν είναι pink washing; Ο Λώλης είναι; Η αστυνομία και το στράτευμα; Ακριβοί στα πίτουρα και φθηνοί στο αλεύρι. Ας μην τα ιδεολογικοποιούμε όλα, δεν είναι οι καλοί μόνο στην μια πλευρά και οι κακοί στην άλλη, η αγάπη και η ανάγκη έκφρασης της είναι universal!
