Επιτελικό κράτος, ώρα μηδέν

Σύνταξη κειμένου: Peaceful Citizen

ΦΩΤΙΕΣ 2023

Ρόδος, Μαγνησία, Έβρος.  Φωτιές που καίνε για μέρες. Στο τέλος ελπίζουμε η φωτιά να σβήσει στη θάλασσα ή από βροχή. Το δάσος της Δαδιάς και το σπάνιο ζωικό της κεφάλαιο, όπως άλλωστε και τα ελάφια της Ρόδου, καμένα. Εκκενώσεις στρατιωτικής αεροπορικής βάσης (ελικοπτέρων), στρατοπέδου (με πυρομαχικά να τινάζονται στον αέρα) στην Μαγνησία και μεγάλου περιφερειακού Νοσοκομείου στην Αλεξανδρούπολη. 20 νεκροί στον Έβρο και 2 στην Μαγνησία.

ΔΥΣΤΥΧΗΜΑΤΑ 2023

Τέμπη: Εμπορικό τραίνο συγκρούεται μετωπικά με επιβατικό γιατί η τηλεδιοίκηση δεν λειτουργούσε. Ανύπαρκτη τηλεδιοίκηση που θα εγκαινίαζε μετά βαϊων και κλάδων την ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΠΟΜΕΝΗ ΗΜΕΡΑ ο πρωθυπουργός της χώρας. 57 νεκροί, στην πλειοψηφία τους φοιτητές και νέοι.

Πύλος: Σαπιοκάραβο από την Λιβύη, με περίπου 700+ άτομα πλέει σε διεθνή ύδατα όπου η Ελλάδα έχει υποχρέωση διάσωσης αλλά το ελληνικό λιμενικό παρακολουθεί ατάραχο το πλοιάριο να ακινητοποιείται για περίπου 12 ώρες έως ότου αυτό βουλιάζει. Διασώζονται μόνο 100+ δύστυχοι. Γυναικόπαιδα και παιδιά ήταν στα αμπάρια.

ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ 2023

Ένα κονβόι αυτοκινήτων γεμάτα Κροάτες φασίστες διασχίζει όλη την χώρα και φθάνει στην Νέα Φιλαδέλφεια όπου έδειραν και τραυμάτισαν σοβαρά κόσμο που έκανε απλά βόλτα. 1 νεκρός. Η ελληνική αστυνομία, ο στρατός και η ΕΥΠ τόσο στα σύνορα όσο και σε ολόκληρη την εθνική οδό δεν πήρε χαμπάρι ότι γίνεται κανονική εισβολή μέρα μεσημέρι. Παρόλες τις κατεπείγουσες ενημερώσεις των υπόλοιπων κρατών από όπου πέρασαν τα φασισταριά.

ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ 2023

15 Νεκροί μέχρι σήμερα. Μια χώρα κομμένη στα δυο. Υποδομές κατεστραμμένες, οδικό δίκτυο κάτω από τα νερά, σιδηροδρομικός άξονας σχεδόν ανύπαρκτος.

1 Εκατομμύριο καλλιεργειών κατεστραμμένες, πάνω από 45 χιλιάδες ζώα έχουν πνιγεί, από τις αποθήκες σιτηρών της περιοχής έχει χαθεί το 30% σιταριού.

Αυτό είναι ένα μέρος μόνο της κατάστασης που επικρατεί στη Θεσσαλία τις τελευταίες μέρες, μιας γεωγραφικής περιφέρειας που συμβάλει στο ΑΕΠ της χώρας σε ποσοστό 5%. Της περιφέρειας που παράγει το 10% σε χοιρινό κρέας, 54% αχλάδια, 52% βιομηχανική τομάτα, 47% αμύγδαλα, 43% μήλα, 40% μαλακό τυρί, 25% σκληρό τυρί, 38% βαμβάκι , 18% βόειο κρέας 19% πρόβειο γάλα, 13% αίγιο γάλα, 19% βόειο γάλα. Α ναι, συμβάλει και στα εθνικά φωτοβολταϊκά με ένα 17%.

Θα μπορούσε η σφοδρότητα του καιρικού φαινομένου του φετινού Σεπτεμβρίου να έχει αποφευχθεί ή να προβλεφθεί; Τι έγινε από το 2020 και μετά όταν η καταιγίδα «Ιανός» έπνιξε την Καρδίτσα και εν πολλοίς μας είχε προειδοποιήσει για το τι μας περιμένει; Γιατί αγνοήθηκε η επιστημονική (αλλά και λαϊκή) γνώση/εξίσωση: καύσωνας=πλημμύρα, μεγάλος καύσωνας=μεγάλη πλημμύρα.

Μια εικόνα περί δυνατότητας πρόβλεψης και δράσης μας δίνει η μελέτη «Διαχείριση Κινδύνων Πλημμύρας των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας» και οι χάρτες της που είχαν εκπονηθεί σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2017 από το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Η συγκεκριμένη μελέτη προειδοποιούσε ότι το Υδατικό Διαμέρισμα Θεσσαλίας είναι το πλέον ευάλωτο της Ελλάδας, καθώς οι πλημυρικές ζώνες καλύπτουν το 31.2% της περιοχής (4.172 από τα 13.377 τετραγωνικά χλμ) αφού όλα τα υδατορεύματα και οι λεκάνες στη Θεσσαλία πλημμυρίζουν σε όλα τα σενάρια, τόσο στα πιθανότερα (Τ=50 και Τ=100) όσο και τα σπανιότερα (Τ=1000) ενώ η διαφορά από σενάριο σε σενάριο είναι στις εκτάσεις που πλημμυρίζουν. Η μελέτη εδώ .

Γνώριζαν λοιπόν τι θα συμβεί και είχαν πλήρη εικόνα για την καταστροφή που ήταν θέμα χρόνου να έρθει. Παρόλα αυτά η μελέτη και οι χάρτες για την επικινδυνότητα από τις πλημμύρες έμειναν στα συρτάρια και δεν επικαιροποιήθηκαν σύμφωνα με την οδηγία 60/2007 όπως θα έπρεπε σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, και μετά από μια μεγάλη πλημμύρα που έγινε στη Γαλλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, χτύπησαν καμπάνες σε όλη την Ευρώπη πως τα χειρότερα είναι στο άμεσο σύντομο μέλλον και πρέπει ν αλλάξουμε τα αντιπλημμυρικά έργα που γίνονται στους ποταμούς. Εδώ που τα λέμε το «σε όλη την Ευρώπη» είναι ανέκδοτο διότι στην Ελλάδα οι πάντες κοιμόντουσαν βαθιά. Για αυτό και η ΕΕ έχει προσφύγει κατά της Ελλάδας από τον Φεβρουάριο 2022, για παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Βέβαια αυτά είναι ψιλά γράμματα μπροστά σε αυτά που πριν λίγες ώρες αποκάλυψαν διεθνή μέσα, και πιο συγκεκριμένα, ότι αρχές του 2023 η Ελληνική Κυβέρνηση ζήτησε να απενταχθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης εγκεκριμένα αντιπλημμυρικά έργα.

Και σαν να μην φθάνουν όλες αυτές οι απίστευτες καταστάσεις (κατά τα άλλα ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΥΡΩΠΗ τρομάρα μας) έρχονται επιστήμονες να ομονοήσουν και επί άλλων ευτράπελων. Παράδειγμα η κ. Μπακλατσή, τοπ/φος μηχανικός μίλησε για κάτι που μοιάζει αυτονόητο αλλά εν τέλει δεν είναι και τόσο. Είπε ότι δεν φτάνει να γίνονται έργα (μικρά-μεσαία-μεγάλα-φαραωνικά) μόνο στις εκβολές των ποταμών αλλά οφείλουμε να ξεκινάμε με μικρά έργα από ψηλά στις λεκάνες απορροής και να κατεβαίνουμε, ώστε να επιβραδυνθούν οι ροές των ποταμών και να μην πλημμυρίσουν οι κάτω αστικές περιοχές (Οne Channel, εκπομπή ΕΔΩ).

Έγιναν; ΟΧΙ. Καθαρίζονται (όπως καθαρίζονται) τα αστικά κομμάτια των ποταμών και των ρεμάτων αλλά από έργα ορεινής υδρονομίας μηδέν. Η απαξίωση της δασικής υπηρεσίας εδώ και χρόνια αποτελεί πρόβλημα όχι μόνο για τις πυρκαγιές αλλά και για τις πλημμύρες. Δεν γίνονται πλέον έργα ορεινής υδρονομίας στον άνω ρου των ποταμών και των ρεμάτων με την γνώμη και συμβολή δασικών, όπως μικρά φράγματα που μπορούν να συγκρατούν όχι μόνο τα νερά αλλά και τα φερτά υλικά ώστε να μην κατεβαίνουν οι τεράστιες ποσότητες στο πεδινό τμήμα. Από κει και πέρα στο πεδινό τμήμα θα πρέπει να δοθεί χώρος στους κλάδους τους μεγάλους του υδρογραφικού δικτύου έτσι ώστε να περιορίσεις κατά το δυνατόν την υπερχείλιση τους. Γιατί όταν γίνεται μια πλημμύρα δεν θες το νερό να φύγει γρήγορα, θες να φύγει αργά, να υπάρχει χώρος να ανοίξει, και ναι, να το εκτονώσεις σε περιοχές που εσύ επιλέγεις να πλημμυρίσουν, όπως μια αγροτική έκταση όπου δεν θα έχεις τόσο μεγάλη χασούρα. Αφού βέβαια εκκενώσεις από ανθρώπους και ζώα, αφού μεταφέρεις τα ακριβοπληρωμένα σου Απάτσι σε υψηλότερο σημείο, αφού εκκενώσεις τα στρατόπεδα σου από έμψυχο και άψυχο υλικό και δεν αφήσεις τα πυρομαχικά να ροβολάνε σαν πέτρες στον γκρεμό και αφού απομακρύνεις μολυσματικά υλικά όπως χημικά, ορυκτά, λιπάσματα, κ.λπ.   

Ένα τέτοιο έργο, και μάλιστα φυσικό, υπήρχε στη λεκάνη της Ξυνιάδας όπου υπήρχε λίμνη αλλά… την αποξηράναμε. Βάλαμε τη μπουλντόζα και ξεπάτωσε τα δέντρα. Βρε αγάπη αν ξεπατώσεις τα δέντρα και τα φυτά από τις κοίτες, αυξάνεται η διάβρωση. Και τι κάνουν τα τζιμάνια; Πάνε και βάζουν συρματοκιβώτια στις κοίτες για να έχουν χώρο να πολεοδομήσουν, όταν όμως βάζεις τσιμέντο στην κοίτη, ουσιαστικά το νερό το οδηγείς να τρέχει με μεγαλύτερη ταχύτητα. «Άρα δημιουργείς πρόβλημα στα κατάντη, αυτό όμως θα δημιουργήσει και υποσκαφές, δηλαδή το νερό θα πάει κάτω από το τσιμέντο και θα σκάψει, με αποτέλεσμα να προκαλούνται και φαινόμενα διάβρωσης του εδάφους… Τα 800-900ml βροχής που έφερε η κακοκαιρία “Daniel” μέσα σε ένα 24ωρο είναι πραγματικά κάτι πρωτόγνωρο, ωστόσο, αυτό αποτέλεσε τη χαριστική βολή σε φαινόμενα όπως η νομιμοποίηση αυθαιρέτων, η εκτός σχεδίου δόμηση και η απουσία χωροταξικών σχεδιασμών….Τη δεκαετία του ’60-’70 που έγινε ο αναδασμός της γης και ξαναμοιράστηκαν τα χωράφια για να μεγαλώσουν οι κλήροι, ποτάμια ευθυγραμμίστηκαν, πλημυρικές εκτάσεις αποστραγγίστηκαν και μετατράπηκαν σε καλλιέργειες, υγρότοποι εξαφανίστηκαν και μικρότερα ρέματα επιχώθηκαν. Κι αν ανατρέξουμε κατά καιρούς σε χάρτες του ’40 και του ’50 και σε περιόδους πιο ήπιων πλημμυρών, περιοχές που πλημμύριζαν ήταν αυτές οι παλιές πλημυρικές εκτάσεις που έχουν μετατραπεί σε αγροτικές» (Θάνος Γιαννακάκης, περιβαλλοντολόγος – συντονιστής δράσεων για λύσεις στη φύση wff Ελλάς).

ΣΗΜΕΡΑ

Για τις μεν πυρκαγιές η κυβέρνηση των αρίστων αγνόησε τόσο το πόρισμα και τα συμπεράσματα της ειδικής επιτροπής της Βουλής μετά τις πυρκαγιές του 2007 (και της οποίας πρόεδρος ήταν η αυτού εξοχότης του Κυριάκος Μητσοτάκης), όσο και την έκθεση Γκολντάμερ μετά την φωτιά στο Μάτι. Η εξοχότης του δε, χωρίς κανέναν ενδοιασμό προσχώρησε ανέμελα στην ακροδεξιά θεωρία ότι οι φωτιές μπήκαν από μετανάστες αλλά ζήτησε να μην ανησυχούν οι Εβρίτες γιατί η νέα επενδυτική βαθμίδα θα τους σώσει αφού θα γίνουν ενεργειακός κόμβος. Και τους έδειξε τη φωτό που βλέπετε

Μετά από όλα αυτά έχεις και τον έρμο τον Χαρίδημο Τσούκα (καθηγητή Στρατηγικής Διοίκησης στην Έδρα Columbia Ship Management στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και ερευνητή-καθηγητή Οργανωσιακής Συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο Warwick) να ζητά επίμονα να αποκτήσουμε επιτέλους θεσμική μνήμη στην διαχείριση των φυσικών καταστροφών, να μάθουμε από την κακιά τη μοίρα μας ώστε να μην βλέπουμε και ξαναβλέπουμε το απόλυτο χάος μετά από κάθε καταστροφή. Αλλά «… όχι μόνο, δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας, αλλά δεν διαθέτουμε ένα αποδεκτό corpus τεκμηριωμένης γνώσης πάνω στο οποίο να στηρίζεται ορθολογικά ο δημόσιος διάλογος. Αντιθέτως, αυτό που ξέρουμε να κάνουμε καλά είναι το πολιτικό blame game. Εκεί αριστεύουμε.» Με άλλα λόγια: 102 απανθρακωμένους εσείς, “112” εμείς. Και έτσι κλείνει κάθε συζήτηση για διαχειριστική επάρκεια,  λογοδοσία, δικαιοσύνη.  

Για το ναυάγιο της Πύλου μήνυση κατά παντός υπευθύνου κατέθεσαν δια των συνηγόρων τους ενώπιον του Ναυτοδικείου Πειραιά, σαράντα επιζώντες του πολύνεκρου ναυαγίου της Πύλου. Οι επιζώντες, εκπροσωπούμενοι από το Δίκτυο για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών, την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ), το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες – Greek Council for Refugees (ΕΣΠ), την Πρωτοβουλία δικηγόρων και νομικών για το ναυάγιο της Πύλου και την Refugee Support Aegean – Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο καταγγέλλουν σειρά παραβιάσεων των υποχρεώσεων των Ελληνικών Αρχών να διασφαλίσουν την προστασία της ζωής των επιβαινόντων και ζητούν τη διενέργεια αποτελεσματικής έρευνας σχετικά με τις συνθήκες του πλέον πολύνεκρου ναυαγίου στη Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια (πηγή: Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες – Greek Council for Refugees). Πάλι καλά να λέμε μιας και εμείς συνεχίζουμε αμέριμνοι/ες τα μπάνια μας είτε στη θάλασσα (είτε στα λασπόνερα του κάμπου – black humor).

Από την άλλη, οι ζημίες από τις καταστροφές της Θεσσαλίας υπολογίζονται στα 10 δις μόνο από τη σοδειά και 4 δις στις υποδομές για να έχουμε λειτουργικό δίκτυο (χωρίς να υπολογίζονται τα αντιπλημμυρικά). Ο ίδιος ο Νίκος Ταχιάος (υφ. Υποδομών) δήλωσε ότι τρομάζει για το πόσα λεφτά χρειάζονται για να ξαναλειτουργήσει ο σιδηρόδρομος μόνο. Από την άλλη, ο πολυχρονεμένος (aka Πρωθυπουργός της χώρας) δηλώνει περήφανος για τα νέα 2,5 δις γιούρα που πήρε από την Ευρώπη για τις καταστροφές στην Θεσσαλία.

Βέβαια δημοσιογράφοι (και όχι παρκετέζες) ερεύνησαν και αποτύπωσαν την κατάσταση ως εξής: «Μας έδωσε η Κομισιόν 2,25 δισ. ευρώ; Όχι. Αυτό που μας έδωσε είναι «ευελιξίες», δηλαδή το δικαίωμα να χρησιμοποιήσουμε κεφάλαια που ήδη μας έχουν κατανεμηθεί από τα ευρωπαϊκά ταμεία, για να αποζημιώσουμε πληγέντες και να αποκαταστήσουμε καταστροφές. Όσον αφορά το φρέσκο χρήμα, ίσως πάρουμε περί τα 150 εκατ. ευρώ -περί αυτού πρόκειται. Αναλυτικά:

Ταμείο Ανάκαμψης: Πήραμε την άδεια να απεντάξουμε έργα ύψους περί τα 500 εκατ. ευρώ που είχαν ενταχθεί αλλά δεν έχουν συμβολαιοποιηθεί, και να τα αντικαταστήσουμε με άλλα που θα αποκαθιστούν καταστροφές.

Προγράμματα ΕΣΠΑ: Πήραμε την άδεια να μην επιστρέψουμε τα κεφάλαια που δεν μπορέσαμε να απορροφήσουμε από το ΕΣΠΑ 2014-20 και να τα χρησιμοποιήσουμε για αποζημιώσεις.

Ταμείο Αλληλεγγύης: περί τα 100 εκατ. ευρώ, (αυτό θα είναι το φρέσκο χρήμα), μαζί με λίγες δεκάδες εκατ. που θα πάρουμε από το Γεωργικό Ταμείο.

Με αυτά και μ’ εκείνα, έτσι προκύπτει το μαγικό νούμερο 2,25 δισ. ευρώ. Πήραμε, τέλος, τη διαβεβαίωση ότι θα μπορούμε να αποζημιώσουμε με εθνικούς πόρους τις καταστροφές στην αγροτική οικονομία του θεσσαλικού κάμπου, ήτοι να πληρώσουν οι ΕΛΓΑ αποζημιώσεις, χωρίς αυτό να θεωρηθεί παραβίαση του καθεστώτος των κρατικών ενισχύσεων». (Πηγή: KReport)

Επίσης, το γιατί ο πολυχρονεμένος δεν έχει κηρύξει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης αλλά και γιατί δεν ζήτησε να μας συνδράμει η ΕΕ με ειδικό εξοπλισμό, γεννήτριες, αντλίες, φάρμακα, drones και ελικόπτερα για αεροψεκασμούς καθώς και ότι άλλο απαιτείται είναι θέμα προς διερεύνηση από την αντιπολίτευση.

Εν τω μεταξύ, χωματουργός εργολάβος παραδέχεται ότι με εντολή άνωθεν έσπασε ανάχωμα. «Μου δόθηκε εντολή να κάνω παρέμβαση. Η εντολή μού δόθηκε από εκεί που είμαι μισθωμένος. Εμάς μας επιτάσσει για επιφυλακή η Περιφέρεια. Από εκεί παίρνουμε και τις εντολές μας. Σας είπα ακριβώς τι γίνεται και από πού παίρνουμε τις εντολές μας και από πού είμαστε καθοδηγούμενοι. Έγινε κάποια ελεγχόμενη τομή». Δεν ξέρω για εσάς εκεί στην πρωτεύουσα και την συμπρωτεύουσα αλλά εμάς εδώ στη Λάρισα και την Καρδίτσα μας έχει αποτελειώσει (σωματικά, ψυχικά, νοητικά) η επιβεβαίωση αυτής της υποψίας. Της υποψίας ότι για να μην έχουν οι άριστοι πολιτικό κόστος έπνιξαν απροειδοποίητα και χωρίς εκκένωση τα χωριά και τους «κολλήγους» του κάμπου. Της υποψίας ότι επιβιώσαμε εις βάρος των συγγενών μας, των φίλων μας, των συνεργατών μας. Καθάρματα πως θα τους κοιτάξουμε στα μάτια;

Γιατί τα γράφω όλα αυτά? Από απόγνωση και από οργή αλλά και γιατί θέλω να καταλάβετε ότι η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και αυτό δεν μπορεί κανείς να το χρησιμοποιεί σαν άλλοθι για τα έργα που δεν γίναν, για τα κονδύλια που δεν έχουν απορροφήσει, για τις υπηρεσίες που έχουν αφήσει υποστελεχωμένες και απαρχαιωμένες. Τα γράφω γιατί θέλω οι πολιτικοί να έχουν αρχές και η πολιτική να διέπεται από ήθος και θέλω να ενεργούν για το κοινό καλό όλων μας. Τα γράφω γιατί θέλω να ακούτε τους επιστήμονες και τους γνώστες. Θα έχουμε Μέγα πυρκαγιές και Μέγα πλημμύρες και θα πρέπει να το δεχτείτε σαν πραγματικότητα και όχι σαν δικαιολογία για την ανεπάρκειά του εκάστοτε κυβερνώντα. Αυτά θα έχουμε από δω και πέρα. Δεν πρέπει όμως να έχουμε πνιγμένους μετανάστες, νεκρούς από ναζί τρομοκράτες και Έλληνες ενός κατώτερου Θεού γιατί η Νέμεσις καιροφυλακτεί.

Τέλος, τα γράφω γιατί θέλω όλοι και όλες εσείς που δεν βρεθήκατε αυτή τη φορά στο μάτι του κυκλώνα, ή πιο πριν στην κάψα της φωτιάς, να κινητοποιηθείτε και να ζητήσετε να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι αυτής της ατέλειωτης καταστροφής, να ζητήσετε να αποδοθεί δικαιοσύνη. Για όλους εμάς που έχουμε αποκάμει, για τους νεκρούς, για τα ανυπεράσπιστα ζώα που κάηκαν και πνίγηκαν αβοήθητα.

Σας ευχαριστώ που είχατε την υπομονή να με διαβάσετε