Οι λεσβίες, οι ομοφυλόφιλοι, οι αμφιφυλόφιλοι και οι τρανς αντιμετωπίζουν νομική απαγόρευση για εκατοντάδες χρόνια, αρχικά βάσει θρησκευτικών νόμων, ιδιαίτερα εκείνων που επιβλήθηκαν από τις Αβρααμικές θρησκείες, και αργότερα βάσει κοσμικών νομικών κωδίκων, συχνά βασιζόμενοι σε μεγάλο βαθμό στις θεολογικές παραδόσεις που είχαν προηγηθεί. Οι νομικοί κώδικες που εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά στην Ευρώπη πολλαπλασιάστηκαν κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας. Καθώς οι ευρωπαϊκές δυνάμεις διεύρυναν τον έλεγχο και την επιρροή τους σε μεγάλο μέρος του κόσμου, εφάρμοσαν και τα νομικά τους συστήματα και τους νόμους που ποινικοποιούν τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Τα επέβαλλαν στις παραδόσεις και τα έθιμα των ιθαγενών, όπου η ομόφυλη δραστηριότητα και η ποικιλομορφία των φύλων δεν είχε το ίδιο κοινωνικό ή θρησκευτικό ταμπού με αυτό της Ευρώπης.
Το παρακάτω χρονοδιάγραμμα δίνει μια επισκόπηση αυτής της ιστορίας της ποινικοποίησης των LGBT ατόμων, εντοπίζοντας ειδικότερα την εξέλιξη των συγκεκριμένων μορφών ποινικοποίησης που προήλθαν από την Ευρώπη και οι οποίες είναι η πηγή πολλών από τους νόμους που εξακολουθούν να καταστρέφουν τις ζωές των LGBT ατόμων στον κόσμο σήμερα. Η κληρονομιά των ποινικών νομοθετημάτων της βρετανικής αποικιακής εποχής είναι αποφασιστικής σημασίας, αφού επηρέασαν την ποινική νομοθεσία πολλών κρατών.
Άλλες αποικιακές νομικές παραδόσεις, όπως ο Γαλλικός Ποινικός Κώδικας (και αργότερα ο Ναπολεόντειος Κώδικας), ο οποίος αποποινικοποίησε τη σεξουαλική δραστηριότητα των ατόμων του ίδιου φύλου το 1791, δεν είχαν την ίδια μακροχρόνια επίδραση στη ζωή των LGBT ατόμων. Εδώ δεν θα μας απασχολήσουν λεπτομερώς οι λοιπές παραδόσειςποινικοποίησης ή μομφής, ιδιαίτερα εκείνες που επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τοΙσλάμ και άλλες θρησκείες.
Το χρονοδιάγραμμα δείχνει επίσης πώς αυτή η κουλτούρα ποινικοποίησης υποχώρησε, υπογραμμίζοντας σημαντικά ορόσημα στον παγκόσμιο, αιώνιο αγώνα για την επίτευξη δικαιοσύνης και ισονομίας για τα LGBT άτομα.Ενώ ο αγώνας για την ισότητα LGBT απέχει πολύ από το να έχει ολοκληρωθεί, η απόσταση που διανύθηκε, ακόμη και τα τελευταία 50 χρόνια, είναι λόγος αισιοδοξίας. Παρά τη μακρά ιστορία της ποινικοποίησης των LGBT ατόμων, το μακρύ τόξο της ιστορίας κάμπτεται αδυσώπητα προς τη δικαιοσύνη.
1290
Προσβολή των Θείων
Εκκλησιαστικό Δίκαιο
Πέρα από τις αναφορές σε κείμενα της αρχαιότητας, όπως η ιστορία των Σοδόμων και Γομόρρων στο κεφάλαιο “Γένεσις” της Βίβλου , στο αγγλικό δίκαιο οι πρώτες καταγεγραμμένες αναφορές ποινικοποίησης εντοπίζονται σε δύο μεσαιωνικές πραγματείες: Fleta (1290, γραμμένο στα λατινικά) και Britton (περίπου στις αρχές του 14ου αιώνα, γραμμένο στα νορμανδικά γαλλικά).
Οι πραγματείες αυτές δείχνουν ότι το κοινό δίκαιο της εποχής, βάσει του οποίου δίκαζαν εκκλησιαστικά και όχι κοσμικά δικαστήρια, θεωρούσε τη σοδομία ως αδίκημα κατά των θείων και καταδίκαζε τον δράστη να πεθάνει θαμμένος ζωντανός ή να καεί στη πυρά . Η τελευταία αυτή τιμωρία επιβαλλόταν σε «μάγους, μάγους, αποστάτες, σοδομίτες και αιρετικούς που καταδικάστηκαν δημόσια».
1533
The Buggery Act (Το Αποτρόπαιο Αδίκημα)
Στην Αγγλία, όταν ο βασιλιάς Ερρίκος VIII ήρθε σε ρήξη με την Καθολική Εκκλησία, μεγάλο μέρος του πρώην εκκλησιαστικού νόμου βάση του οποίου δίκαζαν τα εκκλησιαστικά δικαστήρια έπρεπε να αναθεωρηθεί και να ενσωματωθεί στο κοσμικό δίκαιο για να δικάζουν βάσει αυτού τα κρατικά δικαστήρια. Η αναθεώρηση αυτή περιλάμβανε πολλά σεξουαλικά αδικήματα, όπως η διάταξη για την τιμωρία του πρωκτικού έρωτα, η οποία ψηφίστηκε κατά την διάρκεια της βασιλείας του Ερρίκου από το βρετανικό Κοινοβούλιο και προέβλεπε ως ποινή τον θάνατο.
Αυτός ήταν ο πρώτος νόμος περί σοδομίας του αστικού κράτους στην Αγγλία. Ενώ θεωρητικά ο καθένας μπορούσε να καταδικαστεί για την πράξη αυτή, οι καταδίκες για πράξεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου ήταν οι πιο συνηθισμένες.
Κατά την ανάληψη στην εξουσία της Καθολικής Βασίλισσας Μαρίας το 1553 για σύντομο χρονικό διάστημα επανασυστάθηκαν τα εκκλησιαστικά δικαστήρια, ενώ ο νόμος επανίσχυσε κατά την βασιλεία της Ελισάβετ το 1563. Μόλις το 1828, όταν ο νόμος καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από τον νόμο υπ’ αριθμό 182 περί εγκλημάτων κατά του ατόμου 182 , το αδίκημα επικεντρώθηκε αποκλειστικά στην δραστηριότητα μεταξύ ανδρών.
Το κρίσιμο είναι ότι ο νόμος του 1533 αποτέλεσε τη βάση όλων των σχετικών νομοθεσιών που τελικά εξήχθησαν έκτοτε σε όλο τον κόσμο μέσω της βρετανικής αποικιακής κυριαρχίας για πάνω από 300 χρόνια.
1791
Η αποποινικοποίηση στη Γαλλία
Ο Γαλλικός Ποινικός Κώδικας
Το 1791 η Γαλλία εισήγαγε έναν νέο Ποινικό Κώδικα που βασιζόταν στην πεποίθηση ότι οι ιδιωτικές πράξεις από ιδιώτες δεν αποτελούσαν αντικείμενο κρατικής παρέμβασης. Η βλασφημία, η μαγεία, η αίρεση, η ιεροσυλία και ο σοδομισμός παραλείφθηκαν. Για αυτό το λόγο ο Ποινικός Κώδικας του 1791 θεωρείται ο πρώτος δυτικός νόμος που αποποινικοποίησε τη σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου ήδη από την εποχή της κλασικής αρχαιότητας. Ακολούθησε λίγο αργότερα ο Ναπολεόντειος Κώδικας που θεμελιώθηκε στις ίδιες αρχές.
Αποποινικοποίηση σε όλο τον κόσμο
Ο Ναπολεόντειος Κώδικας
Ακολουθώντας τα βήματα του γαλλικού Ποινικού Κώδικα, ο ναπολεόντειος Κώδικας, που εφαρμόστηκε πλήρως το 1804, υιοθετήθηκε από τις περισσότερες χώρες που κατείχαν οι Γάλλοι υπό τον Ναπολέοντα. Επίσης, επηρέασε έντονα τις σχετικές νομοθεσίες άλλων χωρών, προωθώντας το μοντέλο του ποινικού νόμου που δεν ποινικοποιούσε την ομόφυλη σεξουαλική δραστηριότητα.
Η Ισπανία και η Πορτογαλία, για παράδειγμα, υιοθέτησαν παρόμοιους νόμους εμπνευσμένους από τον Ναπολεόντειο Κώδικα το 1822 και το 1852 αντίστοιχα, έως ότου η Ισπανία επαναποινικοποίησε την σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου στα μέσα του 20ου αιώνα και η Πορτογαλία το 1886. Ωστόσο, κατά την περίοδο της αποποινικοποίησής της εν λόγω δραστηριότητας , αυτοί οι κώδικες ίσχυσαν σε πολλές ισπανικές και πορτογαλικές αποικίες.
Ο γαλλικός Ποινικός Κώδικας και ο Ναπολεόντειος Κώδικας είχαν βαθύ αντίκτυπο, άμεσα και έμμεσα, στα νομικά συστήματα σε όλο τον κόσμο, οδηγώντας στην εφαρμογή ποινικών νόμων που δεν ποινικοποιούσαν την ομόφυλη δραστηριότητα: Ανδόρα ( 1791), Μονακό (1793), Λουξεμβούργο ( 1795), Ελβετία (μερικά καντόνια το 1798 και σε εθνικό επίπεδο από το 1942), Βέλγιο (1810 υπό γαλλική κυριαρχία και 1830 μετά την ανεξαρτησία), Ολλανδία (1811 – συμπεριλαμβανομένων των Αρούμπα, Κουρασάο και Άγιο Μααρτέν), Δομινικανή Δημοκρατία ( 1822), Ελ Σαλβαδόρ (1822), Βραζιλία (1830), Βολιβία (1832), Τουρκία (1858), Γουατεμάλα (1871), Μεξικό (1872), Μπενίν (1877), Ιαπωνία (1882 , ενώ και η Ιαπωνία δεν ποινικοποίησε για μακρύ χρονικό διάστημα την πράξη, αφού η επιρροή του Ναπολεόντειου Κώδικα σταμάτησε μόνο μια πολύ σύντομη περίοδο), Παραγουάη (1880), Αργεντινή (1887), Ιταλία (1890) και Ονδούρα (1899), Περού (1924), Πολωνία (1932) , οι Φιλιππίνες (1932), η Δανία (1933) και η Ουρουγουάη (1934).παρά την απουσία νόμων που ποινικοποιούν τις σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου στις παραπάνω χώρες, πολλοί ωστόσο επέβαλαν περιορισμούς στα LGBT άτομα με άλλους τρόπους. Η ισχύς του γαλλικού Ποινικού Κώδικα δεν επεκτάθηκε σε όλες τις αποικίες της, καθώς σε ορισμένες διατήρησε νόμους περί σοδομίας ως μέσο κοινωνικού ελέγχου.
1828
Ηνωμένο Βασίλειο
Νόμος για την προσβολή του ατόμου 1828
Στην Αγγλία, χρειάστηκαν σχεδόν 300 χρόνια για να αντικατασταθεί ο νόμος Buggery του 1533, που εισήχθη από τον Ερρίκο τον VIII, από τον νόμο περί εγκλημάτων κατά του ατόμου του 1828. Ο νέος νόμος περιόρισε το αδίκημα αποκλειστικά στην σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ανδρών, η οποία εξακολουθούσε να τιμωρείται με θανατική ποινή.
Αυτός παρέμεινε σε ισχύ μέχρι τον νόμο για την προσβολή του ατόμου του 1861, ο οποίος αντικατέστησε τη θανατική ποινή με ισόβια κάθειρξη ή καταναγκαστική εργασία «για χρόνο όχι μικρότερο των δέκα ετών».
Οι τελευταίες διώξεις στην Αγγλία
Τζέιμς Πρατ και Τζον Σμιθ
Οι δύο τελευταίοι άνδρες που διώχθηκαν για πράξεις μεταξύ ομοφυλοφίλων στην Αγγλία, ο Τζέιμς Πρατ και ο Τζον Σμιθ, απαγχονίστηκαν στις 27 Νοεμβρίου 1835.
Ινδικός Ποινικός Κώδικας
Ο Ινδικός Ποινικός Κώδικας 1860 (IPC) συντάχθηκε με βάση τις συστάσεις του Λόρδου Thomas Babington Macaulay και επινοήθηκε για να «ενσταλάξει την ευρωπαϊκή ηθική στις αντιστασιακές μάζες». Έτσι ξεκίνησε η διαδικασία επιβολής της βικτωριανής ηθικής σε όλη την βρετανική αυτοκρατορία. Το άρθρο 377 του ΚΠολΔ προέβλεπε τα παρά φύσει αδικήματα και τιμωρούσε τη «σαρκική συνουσία ενάντια στην τάξη της φύσης» με ποινή ισόβιας κάθειρξης.
Η Ινδία, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, η Βιρμανία, η Σρι Λάνκα, η Μαλαισία, η Σιγκαπούρη και το Μπρουνέι διέπονταν επίσης από νομοθεσία που βασίζεται στο άρθρο 377.
Μόλις το 2018 με την υπόθεση- σταθμό Navtej Singh Johar κατά Ινδίας αποφάσισε ομόφωνα το Ανώτατο Δικαστήριο της Ινδίας ότι το άρθρο αυτό ήταν αντισυνταγματικό.
Παραλλαγές του Ινδικού Ποινικού Κώδικα στη συνέχεια «αντιγράφηκαν και επικολλήθηκαν» σε νόμους σε άλλα μέρη της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.
Νόμος περί αδικημάτων κατά του ατόμου, 1861
Οι διατάξεις του Ινδικού Ποινικού Κώδικα (IPC) υιοθετήθηκαν σχεδόν αμέσως στην ίδια τη Βρετανία. Στον νόμο περί εγκλημάτων κατά του ατόμου του 1861, η θανατική ποινή για το Buggery Act αντικαταστάθηκε με ισόβια κάθειρξη ή « με πρόσκαιρη κάθειρξη όχι μικρότερη των δέκα ετών», μια ποινή που διαμορφώθηκε στο πρότυπο του IPC.
Ο νόμος στη συνέχεια προσαρμόστηκε, τροποποιήθηκε και ενσωματώθηκε στους κώδικες διαφόρων βρετανικών αποικιών σε όλη την Αφρική, την Καραϊβική και τον Νότιο Ειρηνικό κατά τον επόμενο μισό αιώνα.
1885
Ηνωμένο Βασίλειο
Το τμήμα 11 του νόμου που τροποποίησε τον ποινικό νόμο του 1885, με εμπνευστή τον Henry Labouchere, κατέστησε τη «χυδαία απρέπεια» μεταξύ ανδρών έγκλημα για πρώτη φορά με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών με ή χωρίς “σκληρή” εργασία.
Στην πραγματικότητα, το έγκλημα της «χυδαίας απρέπειας» θα μπορούσε να ερμηνευθεί με πολλούς τρόπους και σήμαινε ότι οποιαδήποτε οικειότητα ή/ και σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ανδρών, δημόσια ή ιδιωτική, ήταν ποινικό αδίκημα . Στην πράξη, ο νόμος χρησιμοποιήθηκε ευρέως για τη δίωξη, όταν η πράξη του σοδομισμού δεν μπορούσε να αποδειχθεί.
Τελικά η διάταξη αυτή έμεινε γνωστή ως “Χάρτης του εκβιαστή”. Παρόμοιοι νόμοι κατά της “απρέπειας” θεσπίστηκαν επίσης αργότερα σε βρετανικές αποικίες σε όλο τον κόσμο.
Ο Όσκαρ Ουάιλντ και ο Άλαν Τούρινγκ ήταν μεταξύ των πολλών που καταδικάστηκαν σύμφωνα με το Άρθρο 11.
Ποινικοποίηση Τρανς ατόμων
Απαγόρευση κατά της «παρενδυσίας»
Το 1893 θεσπίστηκε στη Γουιάνα η απαγόρευση της «παρενδυσίας» για ακατάλληλο σκοπό και καταργήθηκε μόλις το 2018.
Μέχρι σήμερα, τουλάχιστον 15 έννομες τάξεις στην Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή εξακολουθούν να επιβάλλουν ποινικές κυρώσεις σε άτομα των οποίων η έκφραση φύλου δεν συμβαδίζει με το φύλο κατά τη γέννησή τους, χρησιμοποιώντας νόμους που ποινικοποιούν το λεγόμενο “cross-dressing” συγκάλυψη , τη μεταμφίεση, την πλαστοπροσωπία ή/και τη μίμηση.
Υπάρχουν δύο κύριες ιστορικές πηγές τέτοιων νόμων. Στις περιπτώσεις της Γουιάνας, της Γκάμπιας και του Νοτίου Σουδάν, αυτοί οι νόμοι κληρονομήθηκαν από Βρετανούς αποικιακούς ηγεμόνες που επέβαλαν τους νόμους που χρησιμοποιούνταν για τον έλεγχο της ενδυμασίας ανάλογα με το επάγγελμα, την τάξη και το φύλο, βασιζόμενοι σε ένα κυρίως χριστιανικό ιδεώδες κοινωνικής ευπρέπειας και ηθικής .
Σε άλλες πολιτείες, η ποινικοποίηση της έκφρασης φύλου στο πλαίσιο τέτοιων διατάξεων «διασταυρούμενης ένδυσης» να βρούμε κάτι άλλο ή το αγγλικό, έχει τις ρίζες της στη Σαρία που εφαρμόζεται επιπρόσθετα ή ελλείψει ποινικής διάταξης. Για παράδειγμα, το άρθρο 198(1) του Ποινικού Κώδικα Syariah του Μπρουνέι του 2013, το οποίο τιμωρεί «κάθε άνδρα που ντύνεται και ποζάρει ως γυναίκα» και «κάθε γυναίκα που ντύνεται και ποζάρει ως άντρας», χρησιμοποιείται ευρέως κατά των τρανσέξουαλ. Όσοι καταδικάζονται βάσει αυτής της διάταξης υπόκεινται σε πρόστιμο έως 1.000 B$, φυλάκιση έως τρεις μήνες ή και τα δύο.
Αυστραλία
Ποινικός Κώδικας του Κουίνσλαντ
Ο Ποινικός Κώδικας της αυστραλιανής αποικίας του Κουίνσλαντ συντάχθηκε το 1899 από τον ανώτατο δικαστή της αποικίας, Sir Samuel Griffith, και τέθηκε σε ισχύ το 1901.
Ο Κώδικας αυτός επέκτεινε τους όρους του αξιοποίνου που θεσπίστηκαν από τον ινδικό Ποινικό Κώδικα για να διώκονται και τα δύο άτομα που εμπλέκονται σε σεξουαλικές δραστηριότητες μεταξύ ανδρών.
Εκείνη την εποχή ήταν ο ποινικός κώδικας με τη μεγαλύτερη επιρροή μετά τον Ινδικό Ποινικό Κώδικα και επηρέασε άμεσα αντίστοιχους νόμους στην Παπούα Νέα Γουινέα, τη Νιγηρία, την Κένυα, την Ουγκάντα και την Τανζανία.
Η Τροποποίηση Ποινικού Νόμου του 1921
Η ποινικοποίηση του σεξ μεταξύ γυναικών
Στην Αγγλία και την Ουαλία έγινε μια προσπάθεια τροποποίησης του Ποινικού Νόμου το 1921 για να προστεθεί διάταξη που ποινικοποιεί τη «βαριά απρέπεια» μεταξύ των γυναικών, ένα αδίκημα που ως τότε αφορούσε άνδρες. Η τροπολογία τέθηκε εκ ποδών λόγω των φόβων ότι θα χρησιμοποιηθεί για εκβιασμό και σε περιπτώσεις έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων ότι τέτοιου είδους πράξεις πράγματι πραγματοποιήθηκαν. Αυτό αποκαλύπτει τη γενική “αορατότητα” της γυναικείας σεξουαλικότητας, ιδιαίτερα της προτίμησης στο ίδιο φύλο, που αντικατοπτρίστηκε στο βρετανικό ποινικό δίκαιο εκείνη την εποχή και στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε όλη την Κοινοπολιτεία.
Η σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ γυναικών δεν ποινικοποιήθηκε ποτέ ρητά στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ωστόσο, σε πρώην βρετανικές αποικίες, επεκτάθηκαν οι δυσμενείς νόμοι περί απρέπειας για να συμπεριλάβουν τη σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ γυναικών και αυτό ξεκίνησε στα τέλη του 20ού αιώνα μετά την κατάργηση της βρετανικής κυριαρχίας και την αποποινικοποίηση της σεξουαλικής δραστηριότητας του ίδιου φύλου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι Μπαχάμες, τα Μπαρμπάντος, το Μπρουνέι, η Μποτσουάνα, η Γκάμπια, η Κένυα, το Μαλάουι, η Μαλαισία, τα Νησιά Σολομώντος, η Σρι Λάνκα, το Τρινιντάντ, το Τομπάγκο και η Ζάμπια επέκτειναν τους νόμους της αποικιακής εποχής τους για να ποινικοποιήσουν το σεξ μεταξύ γυναικών στα τέλη του 20ου και στις αρχές του 21ου αιώνα.
Ωστόσο, η έννοια της ασέλγειας είναι βρετανικής προέλευσης. Αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι οι γυναίκες LBQ δεν υπόκειντο σε διώξεις πριν από την εισαγωγή νόμων που ποινικοποιούν ρητά τη σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ γυναικών.
Αόριστα διατυπωμένες ποινικές διατάξεις ή άλλα αδικήματα όπως «προσβολή δημοσίας αιδούς» ή «υπονόμευση της δημόσιας ηθικής» έχουν χρησιμοποιηθεί για την ποινικοποίηση των γυναικών LBQ ελλείψει ειδικότερων αδικημάτων.
Σήμερα, τουλάχιστον 41 χώρες έχουν ποινικοποιήσει τη σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ γυναικών. Ορισμένοι το κάνουν μέσω διατάξεων που ποινικοποιούν ρητά την οικειότητα μεταξύ γυναικών, ενώ άλλοι το κάνουν με διατάξεις ουδέτερες ως προς το φύλο.
Λατινική Αμερική
Η αποποινικοποίηση στο Περού
Το άρθρο 272 του Ποινικού Κώδικα του Περού του 1863 ποινικοποίησε τη «σοδομία».
Ωστόσο, η ψήφιση του Ποινικού Κώδικα του 1924 αποποινικοποίησε την ιδιωτική, συναινετική, σεξουαλική δραστηριότητα ομοφυλοφίλων.
Δεκαετία του 1930
Ναπολεόντεια κληρονομιά
Η αποποινικοποίηση τη δεκαετία του 1930
Η κληρονομιά του Ναπολεόντειου Κώδικα συνέχισε να γίνεται αισθητή για περισσότερο από έναν αιώνα, καθώς η Πολωνία (1932), η Δανία (1933) και η Ουρουγουάη (1934) αποποινικοποίησαν τις σχετικές πράξεις και υιοθέτησαν κώδικες που επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από αυτόν.
Δεκαετία του 1940
Η αποποινικοποίηση τη δεκαετία του 1940
Κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, η Ισλανδία (1940), η Ελβετία (συνολικά το 1942, αν και είχαν γίνει ήδη βήματα από το 1798), και η Σουηδία (1944) αποποικινοποίησαν την σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου.
